Boşanma Davasında Tarafların Dikkat Etmesi Gerekenler ve Avukatın Önemi

Boşanma süreci, hem hukuki hem de psikolojik açıdan oldukça zorlu bir süreçtir. Bu süreçte tarafların haklarını kaybetmemesi ve en iyi sonucu alabilmesi için dikkat etmeleri gereken birçok husus bulunmaktadır. Özellikle çekişmeli boşanma davalarında, hatalı veya eksik işlemler büyük hak kayıplarına yol açabilir.

1. Boşanma Davasında Tarafların Dikkat Etmesi Gerekenler

A. Hukuki Açıdan Dikkat Edilmesi Gerekenler

Boşanma davası açarken ve dava sürecinde hukuki hakların tam olarak korunabilmesi için tarafların bazı kritik konulara dikkat etmesi gerekir. Boşanma süreci, boşanma sebepleri, deliller, tazminat talepleri, mal paylaşımı, velayet ve nafaka gibi birçok hukuki boyutu içermektedir. Aşağıda, boşanma sürecinde tarafların hukuki açıdan dikkat etmesi gereken en önemli konular ayrıntılı olarak ele alınmıştır.

1. Boşanma Sebebinin Doğru Belirlenmesi

Boşanma davası açılırken en önemli hususlardan biri, davanın hangi hukuki nedene dayanarak açılacağıdır. Türk Medeni Kanunu’nda (TMK) boşanma sebepleri genel ve özel sebepler olarak ikiye ayrılır:

A) Genel Boşanma Sebebi: Evlilik Birliğinin Temelden Sarsılması (TMK 166/1-2)

• Eşler arasında şiddetli geçimsizlik varsa ve bu durum evliliği sürdürülemez hale getirmişse bu maddeye dayanarak boşanma davası açılabilir.
• Bu kapsamda hakaret, ilgisizlik, sadakatsizlik, psikolojik şiddet, güvensizlik, ekonomik baskı ve kişilik haklarına saldırı gibi durumlar delil olarak gösterilebilir.
• Davacı, evlilik birliğinin sarsıldığını tanık beyanları, mesajlar, ses kayıtları gibi delillerle kanıtlamak zorundadır.

B) Özel Boşanma Sebepleri (TMK 161-165)

Özel boşanma sebeplerinde kusurlu tarafın tamamen belirli bir davranışı sebebiyle boşanma davası açılmaktadır. Bunlar:

1. Zina (Aldatma) (TMK 161)

   • Eşlerden biri, diğerini aldatmışsa boşanma sebebi olarak kullanılabilir.
   • Aldatmanın ispatı için WhatsApp yazışmaları, fotoğraflar, otel kayıtları, banka hesap dökümleri gibi deliller kullanılabilir.
   • Zina sebebiyle boşanma davası, aldatma öğrenildikten sonra 6 ay içinde açılmalıdır, aksi takdirde dava hakkı düşer.

2. Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış (TMK 162)

   • Eşin diğerini öldürmeye teşebbüs etmesi, ağır fiziksel şiddet uygulaması veya onur kırıcı hakaretlerde bulunmasıdır.
   • Fiziksel şiddet için darptan alınan adli raporlar, tanık ifadeleri ve kamera kayıtları delil olarak sunulabilir.

3. Küçük Düşürücü Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme (TMK 163)

   • Eşin yüz kızartıcı suçlar işlemesi (hırsızlık, dolandırıcılık, cinsel suçlar gibi) veya sürekli haysiyetsiz bir yaşam sürmesi (alkolizm, fuhuş, kumar bağımlılığı vb.) boşanma sebebi olabilir.
   • Bu durum sabıka kaydı, polis tutanakları ve tanık ifadeleriyle ispat edilebilir.

4. Terk (TMK 164)

   • Eşin, diğer eşi haklı bir sebep olmaksızın en az 6 ay süreyle terk etmesi halinde boşanma davası açılabilir.
   • Davacı, öncelikle terk ihtarı göndermelidir, aksi halde dava reddedilir.

5. Akıl Hastalığı (TMK 165)

   • Eşlerden biri evlilik sürecinde akıl hastalığına yakalanmış ve iyileşmesi mümkün değilse boşanma davası açılabilir.
   • Bu durumun resmi sağlık raporlarıyla ispatlanması gerekir.

2. Delil Toplanması ve Sunulması

Boşanma davalarında haklılığın ispatı için delillerin büyük önemi vardır. Ancak hukuka aykırı şekilde elde edilen deliller mahkemede geçerli olmayabilir.

A) Geçerli Deliller

1. Tanık Beyanları (Yakın arkadaşlar, komşular, aile bireyleri, iş arkadaşları)
2. WhatsApp, SMS, E-posta Yazışmaları (Aldatma, tehdit, hakaret içeren mesajlar)
3. Ses ve Video Kayıtları (Eğer taraflardan biri bu kayıtları kendi ortamında yasal olarak almışsa kullanılabilir)
4. Kamera Kayıtları (Ev veya iş yerindeki güvenlik kameraları)
5. Banka Kayıtları ve Harcama Dökümleri (Özellikle aldatma veya mal kaçırma ile ilgili iddialar için)
6. Polis Tutanakları ve Sağlık Raporları (Şiddet veya tehdit durumlarında)

B) Hukuka Aykırı Deliller

• Habersiz ses veya video kaydı almak (Özel hayatın gizliliğini ihlal edebilir)
• Eşin telefonuna veya bilgisayarına izinsiz giriş yapmak
• Sahte delil oluşturmak

Mahkeme, hukuka aykırı delilleri dikkate almaz ve delili sunan taraf aleyhine karar verebilir.

3. Maddi ve Manevi Tazminat Talepleri

• Maddi tazminat, boşanma sebebiyle maddi kayba uğrayan eşe ödenir.
• Manevi tazminat, psikolojik ve duygusal zarara uğrayan eşe ödenir.
• Tazminat talep edebilmek için davayı açan tarafın diğer eşten daha az kusurlu olması gerekir.
• Özellikle aldatma, şiddet ve ağır hakaret içeren boşanmalarda yüksek tazminat talepleri mümkündür.

4. Mal Paylaşımı

• 2002 sonrası evliliklerde “edinilmiş mallara katılma rejimi” uygulanır.
• Evlilik süresince kazanılan taşınmazlar, araçlar, banka hesapları, iş yerleri eşit şekilde paylaşılır.
• Evlilik öncesi mallar, miras ve kişisel hediyeler paylaşıma tabi değildir.
• Mal paylaşımı için boşanma davasının kesinleşmesi gerekir.

5. Çocuk Velayeti ve Nafaka

• Çocuğun üstün yararı esas alınır.
• Mahkeme, çocuğun psikolojik, fiziksel ve eğitim ihtiyaçlarını değerlendirerek karar verir.
• Çocuk küçükse genellikle anneye velayet verilir. Ancak annenin kötü bir yaşam tarzı varsa veya çocuğa zarar veriyorsa babaya velayet verilebilir.
• İştirak nafakası, velayet sahibi olmayan eşin çocuğun giderleri için ödediği paradır.

6. Yoksulluk Nafakası

• Boşanma sonrası ekonomik olarak zorluk yaşayacak eş, diğer eşten sürekli veya belirli bir süre için nafaka talep edebilir.
• Nafaka, eşin gelir durumuna ve ekonomik koşullarına göre belirlenir.

B. Psikolojik ve Stratejik Açıdan Dikkat Edilmesi Gerekenler

1. Öfkeli ve Duygusal Kararlar Almaktan Kaçınılmalı

   • Boşanma sürecinde mantıklı ve soğukkanlı hareket edilmelidir.
   • Duygusal tepkiler, karşı tarafın lehine bir sürecin doğmasına neden olabilir.

2. Karşı Tarafı Gereksiz İtham Etmekten Kaçınılmalı

   • Mahkemede sunulamayacak ithamlar, dava sürecini uzatabilir ve zarar verebilir.

3. Çocukların Psikolojisi Düşünülmeli

   • Çocukları taraflar arasındaki çekişmeye dahil etmemek önemlidir.

2. Boşanma Avukatı (Aile Hukuku Avukatı) Şart Mıdır?

Boşanma davası anlaşmalı mı, çekişmeli mi olduğu ve tarafların hukuki bilgisi gibi etkenlere göre avukatın gerekliliği değişebilir.

A. Anlaşmalı Boşanmada Avukat Gerekli Mi?

• Taraflar tüm konularda anlaşmışsa tek bir dilekçe ile boşanma süreci tamamlanabilir.
• Ancak sözleşmenin hatalı hazırlanması, ileride nafaka veya mal paylaşımıyla ilgili sorunlara yol açabilir.
• Profesyonel bir boşanma avukatının, protokolü hazırlaması, hak kayıplarını önler.

B. Çekişmeli Boşanmada Avukat Zorunlu Mu?

• Çekişmeli boşanmalarda avukat olmadan süreci yürütmek çok zordur.
• Kusur ispatı, delil sunumu, karşı tarafın iddialarına karşı savunma gibi birçok teknik konunun doğru yönetilmesi gerekir.
• Özellikle mal paylaşımı, tazminat, nafaka ve velayet konularında uzman bir avukat desteği büyük fark yaratır.

C. Boşanma Avukatının Kritik Rolü

1. Hukuki Risklerin Önlenmesi:
   • Yanlış beyan veya eksik belge, mal paylaşımında %50’ye varan kayıplara yol açabilir.
   • Örneğin, eşin gizli hesapları veya borçları avukatın talep edeceği hesap incelemesi ile ortaya çıkarılabilir.
2. Delillerin Hukuka Uygun Toplanması:
   • Özel hayatın gizliliği ihlal edilmeden delil toplanmalıdır. Avukat, delillerin Yargıtay içtihatlarına uygunluğunu sağlar.
3. Tazminat ve Nafaka Taleplerinin Hesaplanması:
   • Manevi tazminat tutarı, olayın ağırlığı ve Yargıtay standartlarına göre belirlenir. Tecrübeli bir avukat, bu tutarı makul seviyede tutarak davanın uzamasını engellemede katkı sağlar.
4. Çocuk Hukuku İçin Strateji:
   • Velayet için psikolog raporu, sosyal inceleme veya okul kayıtları gibi delillerin sunulması avukat tarafından organize edilir.
5. İstinaf ve Temyiz Süreçleri:
   • Mahkeme kararına itiraz edilecekse, bu süreçlerde avukat zorunludur.

3. İzmir’de Çekişmeli Boşanma Davası Örneği

Vaka:

Mehmet ve Ayşe, 2015 yılında evlenmiş ve İzmir Karşıyaka’da ikamet etmektedir. Son yıllarda evliliklerinde ciddi sorunlar yaşamaya başlamışlardır. Ayşe, Mehmet’in sık sık alkol kullandığını, ilgisiz davrandığını ve zaman zaman hakaret ettiğini iddia ederek İzmir’de bir boşanma avukatına başvurur.

Hukuki Süreç:

1. Boşanma Sebebi:

   • Ayşe, “evlilik birliğinin temelinden sarsılması” (TMK 166) sebebiyle boşanma davası açmak ister.
   • Avukatı, Mehmet’in alkol bağımlılığı ve hakaret içerikli mesajlarını delil olarak mahkemeye sunar.

2. Delillerin Toplanması:

   • WhatsApp yazışmaları, tanık beyanları ve sağlık raporları mahkemeye sunulur.
   • Ayşe, Mehmet’in alkol nedeniyle işini kaybettiğini ve aile düzeninin bozulduğunu iddia eder.

3. Mal Paylaşımı:

   • Mehmet ve Ayşe, evlilikleri süresince bir ev ve bir araç satın almıştır.
   • İzmir’de bir boşanma avukatı, evlilik sonrası edinilmiş malların paylaşımı konusunda müvekkiline hukuki destek sağlar.

4. Nafaka ve Velayet:

   • Çiftin 6 yaşında bir çocuğu vardır.
   • Ayşe, çocuğun velayetini almak için mahkemeye başvurur.
   • Mehmet’in düzenli bir işi olmadığı için nafaka ödemesi konusunda mahkemeye savunma sunulur.

• Teknik ve hukuk alanında tecrübe gerektiren bu konularda telafisi imkansız hak kayıplarına uğramamak için, mutlaka avukatınıza danışmanızı şiddetle önermekteyiz.
• Aradığınız dava türü veya hukuki ihtilaf hakkında *yazılar* bölümüne tıklayarak; davanız hakkında dilediğinizi okuyup, araştırabilirsiniz.
• Benzer mahiyette icra hukukuna dair yazılarımızın bir kısmı;
  • Çekişmeli Boşanma Davası Nedir? Nasıl Açılır? Avukat Görüşü
  • Çekişmeli Boşanma Davalarına Genel Bakış (İzmir) Avukatlık
  • Boşanma Davasında Eşlerce Alınan Ses Kaydı ve Görsel Delili
  • Anlaşmalı Boşanma Dilekçesi ve Protokolü Örneği Örneği
  • Boşanma Avukatı veya Aile Hukuku Avukatı Nedir? İzmir
  • Anlaşmalı Boşanma Dilekçe Örneği ve Davası • Önal Avukatlık
  • Aile Hukukunda Nafaka Türleri ve Davaları • Avukat
  • Zina Sebebi İle Boşanma Davası ve Zina Yargıtay Kararları