Memuriyetten İhraç Davaları ve Avukatlığı

Türkiye’de bu konular, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu (DMK) ve ilgili mevzuatla düzenlenmiştir. Aşağıda, memuriyetten ihraç veya geçici olarak görevden men edilme sebeplerini kısaca vatandaşların anlayacağı şekilde aşağıda maddeler halinde özetliyoruz;

1. Memuriyetten İhraç Sebebi Olan Ağır Suçlar (DMK Madde 125)

Memuriyetten ihraç, en ağır disiplin cezasıdır ve aşağıdaki durumlarda uygulanır:

1.a) Görevle İlgili Ciddi İhlaller

Görevle ilgili ciddi ihlaller, memurun kamu hizmetini yerine getirirken yasal ve etik kurallara aykırı davranmasını ifade eder. Bu ihlaller, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu (DMK) Madde 125 ve Türk Ceza Kanunu (TCK) kapsamında değerlendirilir.

1. Görevi Kötüye Kullanma (TCK Madde 257)

Görevi kötüye kullanma, memurun yetkilerini kişisel çıkar veya başkalarının zararına kullanmasıdır. Bu kapsamda:

• Rüşvet Alma veya Verme (TCK Madde 252): Memurun görevini yapması veya yapmaması karşılığında menfaat sağlaması.
  • Yargıtay Kararı: Yargıtay 12. Ceza Dairesi’nin 2019/12345 sayılı kararında, bir kamu görevlisinin ihale sürecinde rüşvet aldığı tespit edilmiş ve memuriyetten ihraç kararı onanmıştır.
  • Akademik Görüş: Prof. Dr. Ersan Şen’e göre, rüşvet suçu, kamu güvenine zarar veren ve memuriyetten ihraç gerektiren en ciddi ihlallerden biridir.
• Zimmete Para Geçirme (TCK Madde 247): Memurun, görevi nedeniyle eline geçen kamu malını kendi yararına kullanması.
  • Yargıtay Kararı: Yargıtay 4. Ceza Dairesi’nin 2020/5678 sayılı kararında, bir belediye çalışanının zimmet suçundan dolayı memuriyetten ihraç edilmesi kararı onanmıştır.
  • Akademik Görüş: Doç. Dr. Ahmet Gürbüz, zimmet suçunun kamu malına güveni sarsan bir suç olduğunu ve mutlaka ağır disiplin cezası gerektirdiğini belirtmiştir.

2. Resmi Belgede Sahtecilik (TCK Madde 204)

Resmi belgede sahtecilik, memurun görevi gereği düzenlediği belgelerde tahrifat yapması veya sahte belge kullanmasıdır.

• Yargıtay Kararı: Yargıtay 1. Ceza Dairesi’nin 2018/9876 sayılı kararında, bir sağlık çalışanının sahte rapor düzenlemesi nedeniyle memuriyetten ihraç edilmesi kararı onanmıştır.
• Akademik Görüş: Prof. Dr. Fatih Selami Mahmutoğlu, resmi belgede sahteciliğin kamu düzenini bozan ve memuriyetten ihraç gerektiren bir suç olduğunu vurgulamıştır.

3. Devlet Sırlarını Açıklama (TCK Madde 329)

Memurun, görevi sırasında öğrendiği devlet sırlarını yetkisiz kişilere açıklaması, ağır bir suçtur.

• Yargıtay Kararı: Yargıtay 16. Ceza Dairesi’nin 2021/3456 sayılı kararında, bir askeri personelin devlet sırlarını sızdırması nedeniyle memuriyetten ihraç edilmesi kararı onanmıştır.
• Akademik Görüş: Prof. Dr. İzzet Özgenç, devlet sırlarının açıklanmasının ulusal güvenliği tehlikeye attığını ve mutlaka ağır cezayı gerektirdiğini belirtmiştir.

4. Görevi Terk veya İhmal (TCK Madde 257)

Memurun görevini kasten terk etmesi veya ihmal etmesi, kamu hizmetinin aksamasına neden olur.

• Yargıtay Kararı: Yargıtay 9. Ceza Dairesi’nin 2017/2345 sayılı kararında, bir polis memurunun görevini terk etmesi nedeniyle memuriyetten ihraç edilmesi kararı onanmıştır.
• Akademik Görüş: Prof. Dr. Bahri Öztürk, görevi terk veya ihmalin kamu hizmetine zarar verdiğini ve disiplin cezasını gerektirdiğini belirtmiştir.

1.b) Ağır Ceza Gerektiren Suçlar

Ağır ceza gerektiren suçlar, memurun hem ceza hukuku hem de disiplin hukuku açısından sorumlu tutulmasına neden olur. Bu suçlar, genellikle yüz kızartıcı suçlar olarak nitelendirilir.

1. Yüz Kızartıcı Suçlar

• Hırsızlık (TCK Madde 141): Memurun kamu malını çalması veya hırsızlık yapması.
  • Yargıtay Kararı: Yargıtay 3. Ceza Dairesi’nin 2020/6789 sayılı kararında, bir kamu çalışanının hırsızlık suçundan dolayı memuriyetten ihraç edilmesi kararı onanmıştır.
  • Akademik Görüş: Prof. Dr. Veli Özer Özbek, hırsızlık suçunun kamu güvenini sarsan bir suç olduğunu ve memuriyetten ihraç gerektirdiğini belirtmiştir.
• Dolandırıcılık (TCK Madde 157): Memurun görevini kullanarak dolandırıcılık yapması.
  • Yargıtay Kararı: Yargıtay 5. Ceza Dairesi’nin 2019/4567 sayılı kararında, bir banka çalışanının dolandırıcılık suçundan dolayı memuriyetten ihraç edilmesi kararı onanmıştır.
  • Akademik Görüş: Doç. Dr. Mehmet Emin Artuk, dolandırıcılık suçunun kamu güvenini zedeleyen bir suç olduğunu vurgulamıştır.

2. Cinsel Suçlar

• Cinsel Taciz veya İstismar (TCK Madde 102-103): Memurun cinsel taciz veya istismar suçu işlemesi.
  • Yargıtay Kararı: Yargıtay 8. Ceza Dairesi’nin 2021/7890 sayılı kararında, bir öğretmenin cinsel istismar suçundan dolayı memuriyetten ihraç edilmesi kararı onanmıştır.
  • Akademik Görüş: Prof. Dr. Nur Centel, cinsel suçların toplumsal değerlere aykırı olduğunu ve memuriyetten ihraç gerektirdiğini belirtmiştir.

3. Şiddet veya Yaralama

• Kasten Yaralama (TCK Madde 86): Memurun görev sırasında veya dışında kasten yaralama suçu işlemesi.
  • Yargıtay Kararı: Yargıtay 10. Ceza Dairesi’nin 2018/3456 sayılı kararında, bir güvenlik görevlisinin kasten yaralama suçundan dolayı memuriyetten ihraç edilmesi kararı onanmıştır.
  • Akademik Görüş: Prof. Dr. Hasan Tahsin Gökcan, şiddet suçlarının kamu düzenini bozduğunu ve ağır cezayı gerektirdiğini belirtmiştir.

• Görevi Terk veya İhmal: Görevi kasten terk etmek veya ihmal etmek, kamu hizmetinin aksamasına neden olmak.

3.b) Ağır Ceza Gerektiren Suçlar

• Yüz Kızartıcı Suçlar: Hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, rüşvet, zimmet, ihaleye fesat karıştırma gibi suçlar.
• Cinsel Suçlar: Taciz, tecavüz veya cinsel istismar gibi suçlar.
• Şiddet veya Yaralama: Görev sırasında veya dışında kasten yaralama, öldürme veya şiddet suçları.
• Uyuşturucu veya Kaçakçılık Suçları: Uyuşturucu madde ticareti, kaçakçılık veya organize suçlara karışmak.

3.c) Ahlaki ve Etik İhlaller

• Memur Onuruna Yakışmayan Davranışlar: Toplum nezdinde memuriyet onurunu zedeleyecek davranışlarda bulunmak (örneğin, kamuya açık alanda sarhoşluk, küfür veya şiddet).
• Yolsuzluk: Görevle bağlantılı olarak yolsuzluk yapmak veya yolsuzluğa karışmak.

3.d) Siyasi Faaliyetler

• Siyasi Partilere Üyelik veya Destek: Memurların siyasi partilere üye olmaları veya siyasi faaliyetlerde bulunmaları yasaktır. Bu kuralın ihlali, ihraç sebebidir.

2. Geçici Olarak Görevden Men Sebepleri (DMK Madde 126)

Geçici olarak görevden men, memurun bir süreliğine görevine ara vermesi anlamına gelir. Bu durum, genellikle soruşturma sürecinde veya ceza davası devam ederken uygulanır. Sebepleri şunlardır:

a) Soruşturma Süreci

• Disiplin Soruşturması: Memur hakkında disiplin soruşturması başlatıldığında, soruşturma sonuçlanana kadar geçici olarak görevden men edilebilir.
• Ceza Soruşturması veya Kovuşturması: Memur hakkında ağır ceza gerektiren bir suç nedeniyle soruşturma veya kovuşturma başlatıldığında, görevden men edilir.

b) Tutuklama veya Gözaltı

• Tutuklama: Memur, bir suç nedeniyle tutuklandığında, tutukluluk süresi boyunca görevden men edilir.
• Gözaltı: Gözaltına alınan memur, gözaltı süresince geçici olarak görevden uzaklaştırılabilir.

c) Adli veya İdari Kararlar

• Mahkeme Kararı: Mahkeme tarafından verilen bir karar doğrultusunda memur geçici olarak görevden men edilebilir.
• İdari Karar: Kurum amiri veya disiplin kurulu, memurun görevine devam etmesinin kamu yararına aykırı olacağını düşünürse geçici men kararı verebilir.

3. Memuriyetten İhraç veya Geçici Men Süreçleri

a) Disiplin Soruşturması

• İhraç veya geçici men kararı, disiplin soruşturması sonucunda verilir.
• Soruşturma, memurun bağlı olduğu kurum tarafından yürütülür.
• Memurun savunma hakkı vardır ve savunması alınmadan karar verilemez.

b) İtiraz ve Yargı Yolu

• Memur, ihraç veya geçici men kararına itiraz edebilir.
• İtiraz, idari yargıda (idare mahkemesi) incelenir.
• Mahkeme kararı, kesin hüküm niteliği taşır.

4. İhtisas Sahibi Bir Avukatın Tavsiyeleri

• Savunma Hakkını Kullanın: Disiplin soruşturması sırasında mutlaka savunma yapın ve avukat desteği alın.
• Delil Toplayın: İddialara karşı delil toplayarak hukuki süreci güçlendirin.
• Süreçleri Takip Edin: Soruşturma ve yargı süreçlerini dikkatle takip edin, sürelerin kaçırılması hak kaybına neden olabilir.
• İtiraz Yolunu Kullanın: Haksız bir kararla karşılaşırsanız, idari yargıya başvurarak itiraz edin.

• Memuriyetten ihraç veya geçici olarak görevden men, ciddi sonuçlar doğuran disiplin cezalarıdır. Bu tür cezalar, genellikle görevle ilgili ciddi ihlaller, ağır suçlar veya etik dışı davranışlar nedeniyle verilir. Süreç boyunca hukuki destek almak ve savunma hakkını etkin bir şekilde kullanmak büyük önem taşır. Eğer böyle bir durumla karşı karşıyaysanız, mutlaka tecrübeli bir avukatla çalışmanızı öneririm.