Kripto Paralara Genel Olarak Türkiye’de Nasıl Bakılıyor?

Türkiye’de kripto para hukuku gelişmekte olan bir alan. Kripto paraların yasal çerçevesi netleşmeye başlamış olsa da, özellikle mevcut yasalar altında belirli düzenlemelerle ele alınıyor. Kripto para hukuku; vergi, kara para aklama, dolandırıcılık, tüketici hakları, sermaye piyasası, bankacılık ve mali suçlar gibi birçok alanı kapsar. Özetle şu başlıklar altında değerlendirilebilir:

1. Vergi Düzenlemeleri: Türkiye’de kripto paralar üzerinden yapılan işlemler henüz vergiye tabi değil. Ancak ileride bu işlemler için vergi düzenlemeleri yapılması bekleniyor. Vergi uygulamaları, kazanç ve değer artış kazançlarına yönelik vergiler gibi konular üzerinde yoğunlaşabilir.
2. Suçlar ve Ceza Hukuku: Kripto paraların suçlarda kullanımı (kara para aklama, dolandırıcılık gibi) Türk Ceza Kanunu kapsamında suç teşkil edebilir. Özellikle dolandırıcılık ve para aklama suçları bu kapsamda değerlendirilir.
3. Ticaret ve Sermaye Piyasası Hukuku: Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), halka açık arz gibi işlemler üzerinden kripto varlık işlemlerini denetleme yetkisine sahiptir. Kripto paraların menkul kıymet olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği konusu henüz netleşmemiştir.
4. Bilişim ve Siber Güvenlik Hukuku: Kripto varlıkların kullanımı sırasında yaşanabilecek siber saldırılar ve güvenlik ihlalleri, bilişim suçları kapsamında ele alınabilir.
5. Bankacılık ve Ödeme Hizmetleri: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın kararı gereği kripto paraların ödeme aracı olarak kullanılması yasaktır. Bankalar, ödeme hizmetleri sunarken kripto paralarla işlem yapamazlar.
6. Tüketici Hakları: Kripto para alım-satım platformlarında kullanıcıların korunması, mağduriyetlerin önlenmesi için BDDK ve Tüketici Hakem Heyetleri tarafından düzenleyici adımlar atılabilir.

Kripto Paralara Dair Mevcut Yönetmelik ve Düzenlemeler

1. Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik (16 Nisan 2021)

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanan bu yönetmelik, Türkiye’de kripto varlıkların ödeme aracı olarak kullanılmasını yasaklamaktadır. Yönetmeliğe göre:

• Kripto paralarla doğrudan veya dolaylı şekilde ödeme yapılamaz.
• Ödeme hizmeti sağlayıcıları, kripto varlıkları ödeme aracı olarak kullanacak şekilde hizmet veremez.
• Elektronik para kuruluşları, kripto varlıklar üzerinden herhangi bir aracılık hizmeti sunamaz.

Bu yönetmelik, Türkiye’de kripto varlıkların yasal statüsüne dair ilk somut düzenleme olarak dikkat çeker. Yönetmeliğin amacı, kullanıcıların olası finansal risklere karşı korunması ve kripto para kullanımının finansal istikrar üzerindeki etkilerini en aza indirmektir.

2. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) Düzenlemeleri

SPK, kripto varlıklarla ilgili dolandırıcılığın önlenmesi amacıyla birtakım uyarılar yayınlamış ve özellikle halka arz süreçlerinde dikkatli olunması gerektiğini vurgulamıştır. SPK, ayrıca “kripto varlık” tanımına giren varlıkların sermaye piyasası araçları olup olmadığını değerlendirirken yatırımcıları da bu konuda dikkatli olmaya davet eder. Henüz bir yönetmelik düzeyinde olmasa da ileride SPK’nın sermaye piyasası araçları olarak sınıflandırılan kripto varlıklar için özel düzenlemeler yapması beklenmektedir.

3. Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) Düzenlemeleri

Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, MASAK tarafından yayınlanan rehber kapsamında kara para aklama ve terörizmin finansmanı suçlarıyla mücadele amacıyla yükümlülüklere tabi tutulmaktadır. Bu kapsamda, kripto borsalarına müşteri kimlik doğrulama (KYC), şüpheli işlem bildirimleri ve işlem raporlama gibi yükümlülükler getirilmiştir. Ayrıca MASAK, kripto varlık hizmet sağlayıcılarına yönelik cezalar ve denetim mekanizmaları oluşturmuştur.

Düzenlemelere Uyulması Gereken Usuller

Kripto varlık hizmet sağlayıcıları ve kullanıcıları, ilgili yönetmelik ve rehberlere uymakla yükümlüdür. Genel usuller şu şekildedir:

1. Kayıt ve Lisans Gereklilikleri: Kripto borsalarının yasal faaliyet gösterebilmesi için MASAK’a kayıt olmaları gerekmektedir. Kayıt dışı faaliyet gösteren platformlar yasa dışı kabul edilebilir.
2. Müşteri Kimlik Tespiti (KYC): Kullanıcıların kimlik doğrulama sürecinden geçirilmesi zorunludur. Borsalar, kullanıcılarının kimlik bilgilerini toplamak ve doğrulamak zorundadır.
3. Şüpheli İşlem Bildirimi: Şüpheli görülen işlemlerin MASAK’a bildirilmesi gerekmektedir.
4. İzleme ve Denetim: Kripto varlık sağlayıcıları, işleme tabi olan kripto paraların izlenebilirliğini sağlamakla yükümlüdür.

Türkiye’de kripto paralarla ilgili yasal çerçeve hızla gelişmeye devam etmektedir. Bu nedenle, ilgili yönetmelik ve genelgelerin takibi, kripto işlemlerinde hukuki uyum açısından büyük önem taşır. Bu alanlara yönelik detaylı bir mevzuatın hazırlanması beklenirken, kripto para hukuku konusunda uzman bir avukatla çalışmak, hukuki uyumluluk açısından önemlidir.

Kripto Para Suçları; Dolandırıcılık, Hırsızlık, Bilişim Sistemine Girme

Kripto para hırsızlığı, teknik olarak dijital bir hırsızlık şekli olarak değerlendirilir ve Türk Ceza Kanunu (TCK) kapsamında belirli suç tiplerine girer. Kripto para hırsızlığı genellikle bilgisayar sistemlerine yetkisiz erişim, hesap bilgilerini çalma veya dolandırıcılık gibi yöntemlerle yapılır. İşlenen suçun niteliğine göre farklı TCK maddeleri uygulanabilir:

1. Bilişim Sistemine Girme Suçu (TCK 243)

Kripto para hırsızlıkları genellikle çevrimiçi cüzdan veya borsalara yetkisiz erişim yoluyla gerçekleşir. TCK 243’e göre, “bilişim sistemine girme” suçu kapsamında, bir başkasına ait bilişim sistemine yetkisiz erişim sağlanması ve buradan verilerin ele geçirilmesi suç olarak değerlendirilebilir.

2. Sistemi Engelleme, Bozma, Verileri Yok Etme veya Değiştirme Suçu (TCK 244)

Bir bilişim sistemine müdahale ederek kripto varlıkların çalınması, verilerin değiştirilmesi ya da yok edilmesi durumunda TCK 244. maddesi uygulanır. Bu madde, bir bilişim sistemindeki verilerin yetkisiz bir şekilde değiştirilmesi ya da yok edilmesi hallerinde devreye girer.

3. Hırsızlık Suçu (TCK 141-142)

Kripto paraların fiziki bir varlığı olmadığı için doğrudan hırsızlık suçu olarak değerlendirilmesi tartışmalıdır. Ancak Yargıtay kararları ve uygulamalar ışığında, bazı durumlarda bilişim sistemleri aracılığıyla gerçekleştirilen kripto para hırsızlıkları “hırsızlık” suçu olarak da ele alınabilir. Bununla birlikte, “hırsızlık” suçunun işlenmesi halinde cezalar ağırlaşabilir.

4. Nitelikli Dolandırıcılık Suçu (TCK 158)

Eğer bir kişi, kandırıcı yöntemler kullanarak kripto para hırsızlığı yapıyorsa veya başkalarını aldatıcı yöntemlerle kandırarak onların kripto varlıklarını ele geçiriyorsa, bu durum “nitelikli dolandırıcılık” kapsamında değerlendirilebilir. TCK 158’e göre, bilişim sistemleri kullanılarak dolandırıcılık suçunun işlenmesi durumunda ceza artırılmaktadır.

5. Kara Para Aklama Suçu (TCK 282)

Çalınan kripto paralar, başka hesaplara aktarılıp izleri gizlenmek suretiyle dönüştürülürse, kara para aklama suçunun unsurları oluşabilir. Bu durumda, suç gelirlerinin aklanması suçu da devreye girebilir ve ciddi ceza yaptırımları öngörülür.

6. Özel Belgede Sahtecilik (TCK 207)

Kripto paralarla ilgili sahte kimlik veya sahte cüzdan bilgileri kullanarak bir kişinin varlıklarına erişim sağlanması durumunda, “özel belgede sahtecilik” suçu da söz konusu olabilir.

*Türkiye’de kripto para hırsızlıklarına ilişkin belirli bir düzenleme bulunmasa da yukarıda belirtilen TCK hükümleri kapsamında cezai işlem yapılabilir. Bu konularla ilgili bir avukatla çalışmak, teknik ve hukuki açıdan doğru adımlar atabilmek için önemlidir.

AVUKAT DESTEĞİ

Gizlilik

Gizlilik, bir avukatın ve hukuk büromuzun en önemli etik ilkelerinden biridir; 1136 sayılı Kanunda tanımlanan gizlilik ve ifşa etmeme ilkesini çok dikkatli ve hassas bir şekilde uygular. Ancak büromuz, müvekkillerinin bilgi, belge ve bilgilerini gizlilik ve bilgi sorumluluğu sınırları içinde gizli tutar ve hiçbir şekilde ve hiçbir koşulda üçüncü kişi ve kurumlarla paylaşmaz.