Awesome Image
03May

Kamulaştırmasız El Atma Nedir?

İstimlak yani kamulaştırma hukuku kapsamında bir dava türüdür. Kamulaştırmasız el atma (müsadere), özel mülkiyette olan taşınmazın, kamulaştırma usulüne ve mevzuatına aykırı olarak, ayrıca karşılığında sahibine herhangi bir bedel ödenmeksizin veya yok denecek kadar eksik bedelle kâğıt üzerinde (tapuda) veya fiilen (kullanımda) el konulmasına denilmektedir.

Tam burada ‘kamulaştırma’dan bahsedersek; özel mülkiyette olan taşınmazların kamu hizmeti sağlamak amacıyla kamu kurumları tarafından müsadere edilmesi (el konulması) sürecine kamulaştırma adı verilmektedir. Taşınmazlar, kamulaştırma işlemleri ile birlikte tespit olunan bedelleri maliklerine ödenerek kamu hizmetine tahsis edilmiş olur.

Kamulaştırma (istimlak) ve kamulaştırmasız müsadere ile ilgili yasal düzenlemeler 6427 sayılı Kanunla değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununda ve atıf yapılan ilgili mevzuatta düzenlenir. Kamu idarelerinin bu yasal düzenlemelere aykırı ve haksız ve kötüniyetl uygulamalarına karşı somut olayın özelliğine göre başvurulacak yollar ve açılabilecek davalar da bu Kanunda ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununda yer almaktadır. Ancak bu hususun da somut olaya göre değişebileceğini unutmamak gerekir ve mutlak surette bu hususta uzman bir avukata danışmanızı daha yazının en başında öneririz.

Kamulaştırmasız El atma (Müsadere) Türleri Nelerdir?

Kamulaştırmasız müsadere iki farklı şekilde yapılabilir. Bunlara fiili el atma ve kanuni müsadere denir. İki türden hangisinin ilgili olduğu, elin kağıt üzerinde mi yoksa fiil biçiminde mi yapıldığına bağlıdır. Genellikle, birinin tanıdığına fiilen el konulursa, fiili el koyma burada belirtilir, ancak fiili el koymadan önce yalnızca yasal bir karar vb. verilir. El koyma, yasal el koyma anlamına gelir.

  • Gerçek Devir
    Belirli bir taşınmazın, kamulaştırma olmaksızın kamu kurum veya kuruluşları yararına fiilen hizmet etmek üzere kısmen veya tamamen kamulaştırmaya tahsis edilmesidir. Bu şekilde bir kamu kurumunun yetkisi kullanılarak taşınmaz üzerinde maddi değişiklikler yapmak ve özel bir mülke herhangi bir bedel ödenmeksizin kamu malları statüsüne sokarak kamu varlığını sebepsiz zenginleştirmek amaçlanır. Bu tip müsaderede mal sahibinin mülkiyet hakkını engelleyici çeşitli davranışlarda bulunulur.
  • Yasal Devir
    Bir taşınmazın, bağlı bulunduğu bölgenin imar planında değişiklik yapılarak, tapudaki malikin kullanım, menfaat ve tasarrufuna hukuken engel olunabilmektedir. Üstelik burada gerçek bir kamulaştırma yada gerçek bir eylem bile yapılmadan taşınmaz kullanım dışı bırakılabilmekte, bu surette tapudaki maliki mağdur edilmektedir. Diğer adı ise hukuki el atmadır. İmar planı ile hakkın özüne tecavüz vardır.

Yasal devirler söz konusu olduğunda, yönetime mülkü geri alması için genellikle 5 yıllık bir süre verilir. Bu beş yıllık süre içinde mülk sahipleri, kamulaştırmayı yapmayan idareye karşı idare mahkemesinde tazminat davası açabilmektedir. Kamulaştırma Kanunu ve İmar Kanununa göre kamulaştırma yapılmamış ve kamulaştırma bedeli ödenmemiş ise, mülk sahibinin kamulaştırmasız dava açma ve itfa bedeli talep etme hakkı vardır. Burada da süreç yine beş yıldır. Bu süre tüm hukuki ve fiili atma hususunda kıyasen de uygulamaya açıktır.

Somut bir olayda kamulaştırmasız müsadereden söz edebilmek için bazı şartlar aranır:

  • Konu mülk özel mülkiyet olmalıdır. Mülkiyeti idareye veya kamu tüzel kişilerine ait olan taşınmazlar kamulaştırmaya tabi değildir.
  • İşlemi yapacak kişinin yetkili gerçek kişi veya kamu tüzel kişisi olması gerekir. Kamulaştıranın kamulaştırma yetkisi yoksa, kamulaştırma olmadan müsadereden söz etmek mümkün olmayacaktır. Elbette burada da izlenecek muhtelif yollar var. Dava ve diğer yasal süreçler farklıdır.
  • Kamu hizmetinin kamu yararına karşı yapılmasının bir amacı olmalıdır.
  • Eylem fiilen veya mülkiyeti kısıtlayarak (yasal imar planı) gerçekleştirilmiş olmalıdır.
  • Müsadere ile birlikte mülkiyet hakkı kapsamındaki kullanma, yararlanma ve tasarruf imkanları kalıcı olarak ortadan kalkmış olmalıdır.

Tüm bu koşulların oluşması hususunda kamulaştırmasız müsadereye dayalı hukuki süreç başlatmak mümkündür.

Kamulaştırmasız El Atma (Müsadere) Davası

Kısmen veya tamamen kamu kurumlarına ait olan taşınmazın kanuna ve kanunlara aykırı olarak kamulaştırmasız fiilen müsadere edilmesi halinde malikin yararlanabileceği kanuni yollar mevcuttur. Taşınmazın maliki, “değer davası”, “kamulaştırmasız müsadere davası”, “imar planı iptali davası”, “imar tahdidinden doğan davalar”, “ecri-misil davası” vb. sahibi olduğu taşınmazın dava tarihindeki değerini talep edebilir, mağduriyetinin giderilmesini sağlayabilir. Ayrıca kamulaştırmaya mahal vermemek için, taşınmazla ilgili olarak idarece tesis olunan her türlü idari işlemin iptali ve idari eylemden doğrudan olası olan hakların tazmini için tam yargı davası açılabilir. Bu ise İYUK’a uygun olarak idari yargı davası olarak görülecektir.

Uygulamada genellikle idare tarafından el konulan taşınmazın özellikleri dikkate alınarak fiyat belirlenmekte ve daha sonra bu bedelin hak sahibine ödenmesine karar verilmektedir. Ancak unutulmamalıdır ki, kamulaştırmasız müsaderede yukarıda belirtilen birçok durum söz konusu olabilir.

Kamulaştırmasız El Atma Davalarında Görevli ve Yetkili Mahkeme

Bu işlem bir tür idari işlem sayılmaz. Ancak fiili el koyma, yargı kararları ve doktrin görüşler çerçevesinde haksız fiil olarak değerlendirildiğinden, bu davalara bakmakla yükümlü mahkeme İzmir Asliye Hukuk Mahkemesidir.

İmar planı değişikliği ve benzeri idari işlemlerle ortaya çıkan kanuni kamulaştırma, idari yargı kapsamında değerlendirildiğinden, bu tür davalara bakan mahkeme İzmir İdare Mahkemeleridir. Dolayısıyla somut olayın özelliklerine göre yapılması gereken bir değerlendirme vardır.

6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na göre aynı mala ilişkin davalarda kesin yetki kuralı vardır. Bu durumda adli veya idari yargı olup olmadığına bakılmaksızın kamulaştırmasız el atma (istimlak) davasında yetkili mahkeme taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir. Bu kati bir nizamdır.

Kamulaştırmasız El Atma Davalarında Zamanaşımı

Her iki haksız el koyma türünde de mülkiyet hakkının ihlali söz konusu olacağından, kamulaştırmasız müsadere davalarında zamanaşımı (müruruzaman) yoktur. Yani kamulaştırılmadan mülküne el konulan kişilerin her an dava açma hakları bulunmaktadır.

Kamulaştırmasız El Atma Davası Dilekçe Örneği

Kamulaştırmasız müsadere (el atma) dilekçesi, taşınmazlarına el konulduğu için mağdur olanlar tarafından talep edilmektedir. Ancak, uyuşmazlığa bağlı olarak süreç somut olayın farklılıklarına göre çok fazla farklılıklar arz edebilecektir. Bu konuda internette dolanan bir sürü hukuki olmayan, işe yaramayan dilekçelerden birini de biz koymak istemedik. Bahsettiğiniz bu dava bir “anlaşmalı boşanma” gibi basit bir şey değildir. Kaldı ki anlaşmalı boşanma davalarında bile hatalar yapan vatandaşlarımız, bu tip uzmanlık gerektiren ve çoğu zaman çok büyük maddi kazançlar elde etmeleri gereken bir davayı kendileri asaleten götürmemelidir.

Kamulaştırmasız El Atma Davasına Dair Tavsiyeler

Kompleks bir adli takibat gerektiren, süreci çetrefilli bir dava türüdür. Dolayısıyla olası hak kayıplarına uğramamanız için bir dilekçe taslağı sunmak mümkün değildir. Çünkü her somut olay kendi bağlamında değerlendirilmelidir. Aksi takdirde hak sahibi davacı adayları için büyük bir hak kaybı söz konusu olabilir. Bu tip uzmanlık, tecrübe ve iyi eğitim gerektiren davalarda telafisi imkansız durumlara sebebiyet vermemek için mutlaka ama mutlaka avukatınıza danışınız.

Son olarak web taramalarında kendini kamulaştırma avukatı İzmir, kamulaştırma avukatı Muğla, kamulaştırma avukatı Manisa, kamulaştırma avukatı Aydın gibi tanıtan yahut kamulaştırma dava dilekçesi İzmir, kamulaştırma dava dilekçesi Manisa, kamulaştırma davası uzman avukatı gibi sıfatlarla ve buna benzer açılan sahte avukatlık web siteleri olduğunu fark ettik.

Bu konuda da önemle şu vurguyu yapmak istiyoruz ki, bahse konu web sitesinin resmi avukatlık sitesi olduğunu anlamak için en başta “av.tr” uzantılı olup olmadığını kontrol ediniz. Sonra ise kendini kamulaştırma avukatı olarak tanıtan web sitesindeki avukat isminin gerçekten varlığını, avukatın bağlı bulunduğu resmi Baro sayfasından teyit ediniz. Bu konuda dolandırıcılık vakaları olduğunu duyduk yani örnek vermek gerekirse “senin atanın Osmanlı tapusu yerisi var, biz bulduk, önden 5.000-TL masraf verin” beraberinde sahte web sitesini atarak “kamulaştırma veya kamulaştırmasız el atma” davalarında en iyi uzman kamulaştırma avukatıyız İzmir’de, Manisa’da daha iyisi yok gibi yapılan aramalara ve ne olduğu belirsiz web sitelerine mağdur olmamanız için dikkat etmenizi özellikle tavsiye ediyoruz.

https://www.orhanonal.av.tr/av-orhan-onal-kimdir/
İzmir Barosu Avukatı Orhan Önal

AVUKAT DESTEĞİ

Randevu almak için çalışma saatleri içerisinde aşağıdaki telefon aracılığı ile ulaşabilir veya aşağıdaki adrese mail atabilirsiniz.

Hafta içi: 09:00 – 19:00
Cumartesi: 10:00 – 18:00
Telefon: +90 532 282 25 23

Gizlilik

Gizlilik, bir avukatın ve hukuk büromuzun en önemli etik ilkelerinden biridir; 1136 sayılı Kanunda tanımlanan gizlilik ve ifşa etmeme ilkesini çok dikkatli ve hassas bir şekilde uygular. Ancak büromuz, müvekkillerinin bilgi, belge ve bilgilerini gizlilik ve bilgi sorumluluğu sınırları içinde gizli tutar ve hiçbir şekilde ve hiçbir koşulda üçüncü kişi ve kurumlarla paylaşmaz. Bu bağlamda, ofisimiz vaka materyallerinin gizliliğini korumaya yönelik yazılı bir politika benimsemiştir.

Leave A Comment