İBAN Kullanılarak Dolandırıcılık Suçu ve Savunması, Avukatı

IBAN paylaşarak dolandırıcılık suçu, Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 157. ve 158. maddelerinde düzenlenen “Dolandırıcılık” suçu kapsamında değerlendirilebilir. Suçun oluşup oluşmadığı, olayın detaylarına bağlıdır. Aşağıda IBAN paylaşımı ile gerçekleşebilecek dolandırıcılık senaryolarını ve hukuki durumlarını inceleyelim:

1. Başkasının IBAN’ını Kullanarak Dolandırıcılık

Eğer bir kişi, kendisine ait olmayan bir IBAN numarasını kullanarak başkalarını dolandırıyorsa:

• Suçun Unsurları: Kişi, kendisine ait olmayan bir banka hesabını kullanarak bir mal veya hizmet bedelini ödemeye yönlendiriyor ve bu şekilde bir başkasını zarara uğratıyorsa, nitelikli dolandırıcılık (TCK 158/1-f) suçu oluşabilir.
• Örnek: Sahte satış ilanı vererek mağduru, üçüncü bir şahsın IBAN’ına para göndermeye yönlendirme.
• Örnek: Kötü niyetli arkadaşın, hesabınızı para aklamak sureti ile kullanması.

2. Kendi IBAN’ını Kullanarak Dolandırıcılık

Bir kişi, kendi banka hesabını kullanarak dolandırıcılık yaparsa:

• Suçun Unsurları: Hileli yöntemlerle başkasından para transferi sağlanırsa, basit dolandırıcılık (TCK 157) veya internet üzerinden yapılmışsa bilişim sistemleri kullanılarak nitelikli dolandırıcılık (TCK 158/1-f) suçu oluşabilir.
• Örnek: Sahibinden.com, Letgo gibi platformlarda sahte ilan vererek, ürünü göndermeden ödeme almak.

3. Hesap Kiralama (Havale Yolu ile Dolandırıcılık)

Dolandırıcılar bazen kendi hesaplarını kullanmaz, başka kişilerin hesaplarını kiralayarak işlemi gerçekleştirirler:

• Suçun Unsurları: Eğer biri, kendi IBAN’ını başkasına dolandırıcılık amacıyla kullandırırsa, suça iştirak (TCK 39) veya suç gelirlerinin aklanması (TCK 282) kapsamında sorumlu olabilir.
• Örnek: Dolandırıcılara IBAN’ını kiralayan kişiler, “kara para aklama” suçlamasıyla da karşılaşabilir.

4. IBAN Paylaşarak Dolandırıcılığa Yardım Etmek

Eğer bir kişi, dolandırıcılık amacı güden birine kendi IBAN’ını kullanmasına izin verirse:

• Suçun Unsurları: Burada kişi doğrudan dolandırıcılık suçu işlemese bile, suç ortaklığı (TCK 39) veya suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama (TCK 282) suçu oluşabilir.
• Örnek: Bir tanıdık, “Bana gelen parayı çek, sonra bana ver” diyerek IBAN’ınızı kullanıyorsa, suçta aracılık etmiş olabilirsiniz.

5. IBAN’a Yanlışlıkla Para Gelmesi ve İade Edilmemesi

Biri yanlışlıkla sizin IBAN’ınıza para gönderirse ve siz bunu iade etmezseniz:

• Suçun Unsurları: Burada haksız zenginleşme (Borçlar Kanunu 77-82) söz konusu olur. Eğer kişi, parayı bilerek harcarsa, dolandırıcılık değil, güveni kötüye kullanma (TCK 155) suçu oluşabilir.
• Örnek: Bir kişi yanlışlıkla 10.000 TL gönderdi ve siz bilerek iade etmediniz. Hukuken, iade yükümlülüğünüz var.

6. Başkaları Tarafından Kullanılan IBAN ile Dolandırıcılık

Eğer bir kişi, başkasının IBAN’ını kullanarak dolandırıcılık yaparsa ve bu hesaba dolandırıcılık yoluyla para aktarılırsa, hesabın gerçek sahibi de şu şekilde hukuki ve cezai sorumluluk altına girebilir:

a) IBAN Sahibinin Haberi Yoksa

• Eğer hesap sahibi, hesabının dolandırıcılık için kullanıldığını bilmiyorsa ve bunu ispat edebilirse, doğrudan dolandırıcılık suçu faili olmaz.
• Ancak ihmal veya dikkatsizlik nedeniyle banka hesabının dolandırıcılık için kullanılmasına sebep olmuşsa, taksirli suçlara ilişkin cezalar gündeme gelebilir.
• Örnek: Bir kişi, IBAN’ının dolandırıcılıkta kullanıldığını fark ettiğinde hemen şikâyet etmez ve parayı çekerek üçüncü kişiye verirse, dolandırıcılığa iştirak (TCK 39) veya suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama (TCK 282) suçlamalarıyla karşılaşabilir.

b) IBAN Sahibinin Haberi Varsa veya Kasten Verirse

• Eğer hesap sahibi, bilerek dolandırıcıya IBAN’ını verdiyse, nitelikli dolandırıcılık suçu ortağı sayılabilir.
• Özellikle banka hesaplarını dolandırıcılara kiraya veren kişiler, suç ortaklığı (TCK 39) veya suç gelirlerinin aklanması (TCK 282) nedeniyle yargılanabilir.
• Örnek: Bir dolandırıcı, mağdurlardan gelen paranın bir IBAN’a aktarılmasını sağladı ve bu hesap sahibine, “Parayı çek ve bana ver” dedi. Hesap sahibi, bunun farkında olduğu hâlde parayı çekip teslim ettiyse, dolandırıcılık suçuna iştirak etmiş olur.

7. IBAN Sahibinin Suçlu Sayılması Durumu

Bir banka hesabına dolandırıcılıkla elde edilen para aktarılırsa, hesap sahibinin suçlu sayılıp sayılmayacağı, olayın detaylarına bağlıdır:

a) IBAN Sahibi Mağdur ise ve Bilgisi Yoksa

• Eğer hesap sahibi, bilgisi olmadan dolandırıcılıkta kullanılmışsa ve bunu yetkililere bildirmişse, suçlu olmaz.
• Fakat banka hesabını bir başkasına kullanıma açmak (örn. kimlik karşılığı başkasına IBAN vermek) risk oluşturur ve suçta araç olarak kullanıldığını ispat etmek zorlaşır.

b) IBAN Sahibi Bilerek veya Şüphelenmesine Rağmen Kullandıysa

• Parayı çekip dolandırıcıya veren kişi, suça iştirak etmiş sayılır.
• Hatta bazı durumlarda “kara para aklama” suçlamasıyla yargılanabilir.
• Eğer IBAN sahibi, “Ben sadece para transferine aracılık ettim” derse bile, mahkemeler bunu genellikle kabul etmez çünkü hesap sahibinin, kendisine gelen paranın kaynağını araştırma sorumluluğu vardır.

✅ IBAN’ı kullanan kişi dolandırıcılığı bilmeden kullanmışsa, delil sunarak masumiyetini kanıtlayabilir.
❌ Eğer bilerek başkasının dolandırıcılık yapmasına aracılık etmişse veya parayı çekerek dolandırıcıya vermişse, suç ortağı sayılabilir.
⚠️ Banka hesaplarının başkaları tarafından kullanılmasına izin vermek, dolandırıcılık ve suç gelirlerinin aklanması gibi suçlara yol açabilir.

8. İban Suretli İle Dolandırıcılıkta Sanık Açısından Avukatın Faydası

Eğer bir kişinin IBAN’ı dolandırıcılıkta kullanıldıysa ve suçlamayla karşı karşıya kaldıysa, avukat şu noktalarda yardımcı olabilir:

a) Suçsuzluğun İspatı ve Savunma Stratejisi

• IBAN sahibi dolandırıcılığı bilmeden hesap kullanıldıysa, avukat banka kayıtlarını, mesajlaşmaları ve diğer delilleri toplayarak müvekkilin suçsuzluğunu ispat edebilir.
• Kişinin dolandırıcılıkla bağlantısız olduğunu göstermek için şüpheli hesap hareketleri ile önceki işlemlerini karşılaştırıp savunma hazırlayabilir.
• Kendi hesabına gelen paranın dolandırıcılıkla bağlantılı olduğunu bilmiyorduysa, bunun bir bilişim suçu mağduru olduğunu göstermek adına uzman bilirkişi raporları talep edebilir.

b) Suçlamayı Hafifletmek ve Cezai Sorumluluğu Azaltmak

• Eğer hesap sahibi bilmeden bir dolandırıcılığa aracılık ettiyse, avukat suçun taksirle mi yoksa kasten mi işlendiğini belirleyerek cezanın hafifletilmesini sağlayabilir.
• İyi hal indirimi, pişmanlık hükümleri ve suç ortaklığına ilişkin ceza hafifletici nedenler öne sürülerek müvekkilin en az ceza ile kurtulması için savunma yapılabilir.
• Mahkeme sürecinde IBAN sahibinin suç işleme kastı olmadığını göstererek beraat talep edebilir.

c) Tutuklanma Riskini Önleme

• Eğer kişi hakkında dolandırıcılık veya kara para aklama şüphesiyle soruşturma açıldıysa, avukat tutuklanmayı önlemek veya adli kontrolle serbest kalmasını sağlamak için etkili bir savunma sunabilir.

9. İban Suretli İle Dolandırıcılıkta Mağdura Avukatın Faydası

Eğer kişi dolandırıldıysa ve IBAN’a para gönderip mağdur olduysa, bir avukat şu konularda yardımcı olabilir:

a) Şikâyet Süreci ve Hukuki Yol Haritası

• Avukat, Cumhuriyet Savcılığı’na suç duyurusunda bulunarak dolandırıcıların tespit edilmesini sağlayabilir.
• Savcılıktan, dolandırıcılıkta kullanılan banka hesaplarının incelenmesi ve bloke edilmesi için talepte bulunabilir.
• Soruşturmanın hızlandırılması için etkili başvurular yaparak mağdurun zararını en kısa sürede telafi etmeye çalışabilir.

b) Paranın Geri Alınması

• Avukat, dolandırıcının banka hesaplarına bloke koydurma ve parayı geri alma sürecinde etkin rol oynayabilir.
• Haksız fiil ve sebepsiz zenginleşme davaları açılarak mağdurun zararının tazmin edilmesi için hukuki yollara başvurulabilir.

c) Dolandırıcının Tespiti ve Cezalandırılması

• Avukat, BTK, MASAK ve banka kayıtları üzerinden dolandırıcının kimliğinin tespit edilmesi için savcılıkla iletişime geçebilir.
• Dolandırıcının uluslararası bir suç örgütüyle bağlantılı olması durumunda Interpol ve uluslararası hukuki süreçleri başlatabilir.

Sonuç: Avukatın Katkısı Önemlidir!

✅ Suçlanan Kişi İçin: Haksız yere dolandırıcılıkla suçlanan kişi, avukat aracılığıyla suçsuzluğunu ispat edebilir ve ceza indirimi alabilir.
✅ Mağdur İçin: Dolandırılan bir kişi, avukat yardımıyla parasını geri alabilir ve dolandırıcıların yakalanmasını sağlayabilir.
✅ Soruşturma ve Yargılama Süreci İçin: Avukat, soruşturmanın hızlı ve doğru ilerlemesini sağlayarak müvekkilini koruyabilir.

Bu tür bir durumda siz veya bir tanıdığınız avukat desteği almak istiyorsanız, bilişim hukuku ve ceza hukuku alanında uzman bir avukatla çalışmanız tavsiye edilir. 📌

AVUKAT DESTEĞİ