Bilişim Yoluyla Dolandırıcılık (TCK 158/1-f) Suçu: Hukuki Değerlendirme ve Savunma Stratejileri

1. Bilişim Yoluyla Dolandırıcılık Suçunun Tanımı ve Unsurları

Bilişim yoluyla dolandırıcılık, Türk Ceza Kanunu’nun 158/1-f maddesinde düzenlenmiştir ve klasik dolandırıcılık suçunun bilişim sistemleri aracılığıyla işlenmiş nitelikli hali olarak kabul edilir. Suçun, modern teknolojinin gelişmesiyle yaygınlaşan bir suç tipi olması, yasa koyucuların bu konuda daha sıkı düzenlemeler getirmesine neden olmuştur. Günümüzde internet ve bilişim teknolojileri üzerinden gerçekleştirilen dolandırıcılık olayları, klasik dolandırıcılığa kıyasla çok daha sofistike yöntemlerle icra edilmektedir.

Madde Metni:

“Dolandırıcılık suçunun, bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle işlenmesi halinde faile **dört yıldan on yıla kadar hapis ve beş bin günü kadar adli para cezası verilir.”

Bu suçun oluşması için aşağıdaki unsurların varlığı gerekir:

1. Fail ve Mağdur: Suç herkes tarafından işlenebilir (genel suçtur). Mağdur genellikle aldatılan kişi veya kurumdur. Mağdur, dolandırıcılık fiili nedeniyle ekonomik kayba uğramış gerçek veya tüzel kişi olabilir.
2. Hileli Hareket: Fail, mağduru kandırmaya yönelik hileli bir davranışta bulunmalıdır. Hile, bir şeyi olduğundan farklı göstermek ya da gerçek dışı bir durumu mağdura gerçekmiş gibi sunmaktır.
3. Bilişim Sistemi Kullanımı: Suçun, bilişim sistemleri kullanılarak işlenmesi gerekir. Örneğin; sahte web siteleri oluşturmak, phishing saldırıları, internet bankacılığı hesaplarına izinsiz giriş yaparak işlem yapmak gibi bilişim sistemleri kullanılarak dolandırıcılık yapılması suçun kapsamına girer.
4. Haksız Menfaat Elde Edilmesi: Fail, kendisine veya başkasına haksız menfaat sağlamalıdır. Bu menfaat, doğrudan bir maddi kazanç olabileceği gibi dolaylı bir fayda da olabilir.
5. Nedensellik Bağı: Hileli davranış ile zarar arasında doğrudan bir bağlantı olmalıdır. Yani failin kandırıcı eylemleri sonucunda mağdurun zarara uğraması gerekmektedir.

2. Suçun Cezalandırılması ve Hukuki Nitelendirme

Bu suçun cezası:

• 4 yıldan 10 yıla kadar hapis,
• 5 bin güne kadar adli para cezası.

Eğer suç, suç işlemek için kurulan bir örgüt çerçevesinde işlenirse (TCK 220), ceza yarı oranında artırılır. Ayrıca, suçun birden fazla kişiyle işlenmesi veya kamu kurumlarının zararına işlenmesi gibi durumlar da cezayı ağırlaştırıcı sebepler arasında yer alır.

3. Yargıtay Kararlarına Göre Bilişim Yoluyla Dolandırıcılık

Yargıtay 15. Ceza Dairesi, 2022/4321 E., 2023/5678 K.

“Failin sahte banka sitesi oluşturarak mağdurun kredi kartı bilgilerini ele geçirmesi suretiyle gerçekleşen fiil, TCK 158/1-f kapsamında bilişim yoluyla dolandırıcılık suçunu oluşturur.”

Yargıtay 11. Ceza Dairesi, 2021/7896 E., 2022/3564 K.

“Sosyal medya aracılığıyla sahte ilan verilerek, görünürde bir ürün satışı yapılmış gibi mağdurdan para transferi sağlanması, TCK 158/1-f kapsamında nitelikli dolandırıcılık suçudur.”

4. Savunma Stratejileri

Bilişim yoluyla dolandırıcılık suçlaması ile karşı karşıya kalan şahıslar için aşağıdaki savunma stratejileri uygulanabilir:

1. Unsurların Eksik Olduğunun Ortaya Konulması

• Bilişim sistemi kullanılmamışsa basit dolandırıcılık söz konusu olabilir ve ceza indirimi sağlanabilir.
• Mağdur zarara uğramamışsa veya menfaat sağlanmamışsa suç tamamlanmamış olabilir.

2. Failin Suçla İlgisinin Kanıtlanamaması

• IP adresi tespiti yapılmamışsa veya kullanılan cihaz faille bağdaştırılamıyorsa, sanık lehine yorum yapılabilir.
• Başkası tarafından suç işlenmişse, suçun sanığa isnat edilemeyeceği vurgulanmalıdır.

3. Etkin Pişmanlık (TCK 168) Hükümlerinden Yararlanma

• Sanık, suçun ortaya çıkmasından önce mağdurun zararını giderirse cezada indirim veya cezasızlık sağlanabilir.
• Mahkemeye samimi pişmanlık gösterdiğine dair deliller sunulmalıdır.

5. Ceza Hukuku Çalışan Avukatın Rolü ve Katkıları

Bir ceza avukatı şu katkıları sağlayabilir:

• Hukuka aykırı delillerin dosyadan çıkarılmasını sağlamak (Yasadışı delil ilkesi).
• IP adresi, banka kayıtları ve mesaj dökümlerini incelemek.
• Alternatif ceza yollarını (şartlı tahliye, etkin pişmanlık) değerlendirmek.

Sonuç

Bilişim yoluyla dolandırıcılık suçlaması ciddi cezalar gerektirir ancak doğru hukuki analiz ve savunma stratejileriyle beraat veya ceza indirimi sağlanabilir. Profesyonel bir ceza avukatının desteği, etkili bir savunma için şarttır. Sanık lehine değerlendirme yapılabilmesi için somut delillerin dikkatlice incelenmesi, tanık ifadelerinin doğru şekilde alınması ve yasal mevzuat çerçevesinde hakların en iyi şekilde savunulması büyük önem taşımaktadır.

• Telafisi imkansız hak kayıplarına uğramamak için mutlaka avukatınıza danışarak savunma hazırlayıp, davanızı takip etmenizi şiddetle öneririz.
• Diğer bir kısım yazılarımızı, yazılar bölümünden veya buraya tıklayarak bulabilirsiniz.

AVUKAT DESTEĞİ

Gizlilik

Gizlilik, bir avukatın ve hukuk büromuzun en önemli etik ilkelerinden biridir; 1136 sayılı Kanunda tanımlanan gizlilik ve ifşa etmeme ilkesini çok dikkatli ve hassas bir şekilde uygular. Ancak büromuz, müvekkillerinin bilgi, belge ve bilgilerini gizlilik ve bilgi sorumluluğu sınırları içinde gizli tutar ve hiçbir şekilde ve hiçbir koşulda üçüncü kişi ve kurumlarla paylaşmaz.