Adli Bilişim ve Bilişim Hukuku: Dijital Delillerin İzinde

6. Adli Bilişim ve Bilişim Hukukuna Dair Sık Sorulanlar

1. Adli bilişim nedir, ne işe yarar?

Adli bilişim, dijital ortamda işlenen suçlara dair delillerin elde edilmesini, analiz edilmesini ve raporlanmasını sağlayan bilim dalıdır. Mahkemede kullanılabilecek kanıtların teknik yöntemlerle yasal biçimde toplanmasını sağlar. Özellikle bilişim suçları, siber saldırılar, veri hırsızlığı ve dijital dolandırıcılık gibi olaylarda önemlidir.

2. Adli bilişim raporu mahkemede geçerli mi?

Evet, adli bilişim uzmanı tarafından hazırlanan rapor, eğer bilirkişi raporu olarak sunulmuşsa ve hukuka uygun yollarla elde edilmişse, Türk hukuk sisteminde geçerli delil olarak kabul edilir.

3. WhatsApp yazışmaları mahkemede delil olur mu?

WhatsApp yazışmaları, ekran görüntüsü, yedek dosya ya da dijital inceleme sonucu elde edilmişse ve karşı tarafın inkârı varsa adli bilişim raporuyla desteklenmişse, mahkemede delil olarak kullanılabilir. Ancak hukuka aykırı yollarla elde edilen yazışmalar delil sayılmaz.

4. Silinen mesajlar geri getirilebilir mi? (WhatsApp, Messenger, Telegram)

Evet, adli bilişim uzmanları cihazdan silinen mesajları çeşitli yazılımlar aracılığıyla geri getirebilir. Ancak bu işlemin yapılabilmesi için cihazda yeterli veri kalıntısının bulunması ve işlemin hukuka uygun şekilde gerçekleştirilmesi gerekir.

5. IP adresi kişiyi suçlu gösterir mi?

Hayır. IP adresi sadece bir bağlantının yapıldığı cihazı veya ağı işaret eder. Gerçek failin kim olduğunu göstermek için kapsamlı adli analiz, log kayıtları ve kullanım anına dair tespit gerekir. Ceza yargılamasında şüpheden sanık yararlanır.

6. Bilişim suçu nedir, örnekleri nelerdir?

Bilişim suçları; yasa dışı şekilde bilgisayar sistemine girme, veri kopyalama, sahte sosyal medya hesabı açma, kart bilgisi çalma, e-posta dolandırıcılığı gibi suçları kapsar. En yaygın örnekler: siber zorbalık, kredi kartı dolandırıcılığı, fidye yazılımı saldırısı, deepfake içerik üretimi gibi olaylardır.

7. Fake hesap açmak suç mu? (Sahte sosyal medya hesabı)

Evet. Kişinin adı ve bilgileri kullanılarak sahte sosyal medya hesabı açılması kişilik haklarının ihlali niteliğindedir ve hem tazminat hem de ceza sorumluluğu doğurur. Türk Ceza Kanunu’na göre özel hayatın gizliliği ve kişisel verilerin korunması kapsamında suç sayılır.

8. Sosyal medyada hakaret suçu nasıl ispatlanır?

Sosyal medya hakaret suçları ekran görüntüsü, paylaşım linki ve zaman damgalı içerik ile ispatlanabilir. Ancak en güçlü yöntem adli bilişim raporu ile paylaşımın kim tarafından ve ne zaman yapıldığının teknik olarak kanıtlanmasıdır.

9. Adli bilişim uzmanı ne yapar?

Adli bilişim uzmanı, dijital cihazlar üzerinde inceleme yaparak:

• Silinen verileri kurtarır,

• IP loglarını analiz eder,

• Mobil cihaz ve bilgisayarları tarar,

• Elde ettiği verileri rapor haline getirir, ve tüm bunları mahkemeye bilirkişi raporu olarak sunar.

10. E-postadan dolandırıldım, suç duyurusunda ne yapmalıyım?

Eğer sahte bir e-posta yoluyla dolandırıldıysanız:

• E-postayı silmeden saklayın,

• IP bilgileri ve e-posta başlığını alın (header info),

• Banka işlem dekontlarını toplayın,

• Savcılığa bilişim suçu şikayet dilekçesi verin ve adli bilişim uzmanından rapor alın.

11. Deepfake video ile iftira atmak suç mu?

Evet, deepfake teknolojisiyle oluşturulan sahte içerikler kişilerin itibarını zedelediğinde iftira, özel hayatın ihlali, hatta şantaj suçu kapsamına girebilir. Bu tür içeriklerin yayılması halinde hem ceza davası hem de tazminat davası açılabilir.

12. Adli bilişim raporu nereden alınır?

Adli bilişim raporu:

• Bilirkişi listesine kayıtlı uzmanlardan,

• Bağımsız adli bilişim laboratuvarlarından,

• Üniversite teknik laboratuvarlarından veya

• Mahkemece atanan bilirkişiden alınabilir.

13. KVKK ihlali bilişim suçu sayılır mı?

Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) kapsamında verilerin rızasız şekilde işlenmesi, paylaşılması ya da ele geçirilmesi suç teşkil eder. Aynı zamanda TCK 135 ve devamı maddelerinde düzenlenen “veri suçları” kapsamındadır.

14. Adli bilişim incelemesi ne kadar sürer?

İncelemenin süresi;

• Cihazın türüne,

• Verinin büyüklüğüne,

• Analiz detayına göre değişir. Ortalama bir telefon incelemesi 1-2 hafta sürebilir. Karmaşık server logları ise aylar sürebilir.

15. Adli bilişim incelemesi gizli mi yürütülür?

Evet. Mahkeme, savcılık veya kolluk tarafından talep edilen adli bilişim incelemeleri resmi ve gizli olarak yürütülür. İlgili taraflara sadece raporun sonucu bildirilir.

16. Yapay zekâ tarafından üretilen içerikler delil olur mu?

Yapay zekâ destekli içeriklerde failin kastı, içerik üzerindeki kontrolü ve bilerek paylaşma niyeti delil açısından çok önemlidir. Her AI üretimi içerik delil sayılmaz. Avukat aracılığıyla teknik analiz ve hukuki nitelendirme yapılmalıdır.

17. Google aramalarım suç delili olur mu?

Evet, bazı durumlarda (örneğin cinayet planlaması, yasa dışı madde temini vb.) arama geçmişi ve internet geçmişi adli bilişim incelemesi kapsamında delil olarak değerlendirilebilir. Ancak hukuka uygun elde edilmemişse delil sayılamaz.

18. Siber zorbalık nedir, cezası nedir?

Siber zorbalık; dijital ortamda bir kişiyi sürekli rahatsız etme, tehdit, hakaret veya ifşa gibi eylemlerdir. TCK 125 (hakaret), TCK 106 (tehdit), TCK 134 (özel hayatın ihlali) gibi maddelerle cezalandırılır. Genelde 3 aydan 4 yıla kadar hapis cezası öngörülür.

19. Mobil cihazlardan silinen dosyalar geri getirilebilir mi?

Evet, telefonlardan silinen fotoğraf, video ve mesajlar özel yazılımlarla geri getirilebilir. Ancak bu işlemin delil değeri taşıması için adli bilişim uzmanı tarafından yapılması gerekir.

20. Adli bilişim ile çalışan avukat ne yapar?

Bu alanda uzman avukat:

• Adli bilişim raporlarını yorumlar,

• Hukuka aykırı delillere itiraz eder,

• Teknik bilirkişilerle işbirliği kurar,

• Müvekkilini dijital delillerle etkili şekilde savunur.

21. NCMEC nedir? Türkiye’de NCMEC bildirimi alınırsa ne yapılmalı?

NCMEC (National Center for Missing and Exploited Children), dünya genelinde çocuk istismarı içeriklerine karşı çalışan ABD merkezli bir ihbar ve denetim kuruluşudur. Türkiye’de NCMEC bildirimi geldiğinde BTK, Emniyet Siber Suçlar ve Savcılık derhal devreye girer. Bu durumda uzman bir ceza avukatıyla derhal hukuki savunma başlatmak gerekir çünkü soruşturmalar çok ciddi sonuçlar doğurabilir.

22. NCMEC harici hangi yabancı kurumlar adli içerik bildirimi yapar?

INHOPE, INTERPOL, Europol EC3, IWF (Internet Watch Foundation), CyberTipline gibi kuruluşlar da dijital ortamda yasa dışı içerik tespiti yaparak Türkiye’ye ihbarda bulunabilir. Bu tip ihbarlarda kişinin bilgisi dışında yapılan eylemlerle suç isnadı mümkün olduğundan adli bilişim uzmanı ve avukat iş birliği hayati önem taşır.

23. Yurtdışı kaynaklı dijital içerik ihbarlarında nasıl savunma yapılır?

Yurt dışı kaynaklı ihbarlarda savcılık, IP adresi ve cihaz eşleştirmesi yaparak soruşturma başlatabilir. Ancak çoğu durumda paylaşımın bilinçli yapılmadığı, içeriklerin cihaza dışarıdan bulaştığı, ya da kötü niyetli yazılımlarla otomatik olarak işlendiği tespit edilebilir. Bu savunmanın teknik temeli adli bilişim uzmanı ile birlikte çalışan ceza avukatı tarafından kurulmalıdır.

24. Dijital deliller silinse bile bulunabilir mi?

Evet. Bilgisayarlar, telefonlar ve tabletlerde silinen dosyalar özel adli bilişim yazılımlarıyla kurtarılabilir. Bu dosyalar arasında resimler, mesajlar, tarayıcı geçmişi ve uygulama içeriği bulunabilir. Silinmiş olması hukuki sorumluluğu ortadan kaldırmaz, delil olarak değerlendirilebilir.

25. Log kayıtları ile suç tespiti nasıl yapılır?

İnternet servis sağlayıcıları ve sunucular tarafından tutulan log kayıtları, IP adresi, zaman damgası ve bağlantı verilerini içerir. Bu kayıtlar sayesinde bir bağlantının hangi tarih ve saatte, hangi cihazdan yapıldığı tespit edilir. Ancak log kayıtları tek başına suçun işlendiğini ispatlamaz; kişisel kast, kullanım hâkimiyeti ve diğer delillerle birlikte değerlendirilmelidir.

26. Ceza davasında adli bilişim raporuna nasıl itiraz edilir?

Adli bilişim raporu eksik, taraflı ya da teknik olarak yetersizse;

• Karşı bilirkişi raporu alınabilir,

• Rapora itiraz dilekçesi sunulabilir,

• Yeni bilirkişi atanması talep edilebilir. İzmir Barosu’na kayıtlı olarak bu alanda uzmanlıkla yürüttüğümüz çok sayıda bilişim suçları savunmasında bu yolları başarıyla uyguladık.

27. Dijital deliller hukuka aykırı elde edilirse geçerli olur mu?

Hayır. Türk Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 206. maddesi gereğince hukuka aykırı elde edilen deliller mahkemede kullanılamaz. Örneğin özel yazılım ile başkasının telefonunun uzaktan izlenmesi sonucu elde edilen içerikler delil değildir. Savunma stratejisi bu tür delillerin dışlanması üzerine kurulmalıdır.

28. Dijital delil nedir? Ceza davasında nasıl kullanılır?

Dijital delil; e-posta, mesajlaşma, sosyal medya paylaşımı, IP logu, video kaydı gibi sayısal ortamda elde edilen verilerdir. Ceza davasında adli bilişim raporu ile desteklenmiş deliller mahkemeye sunularak suçun varlığı ya da yokluğu ispat edilebilir.

29. İzmir ve Ege Bölgesi’nde dijital suçlar konusunda avukatlık hizmeti veriyor musunuz?

Evet, İzmir merkezli hukuk büromuz, özellikle Aydın, Manisa, Muğla, Denizli, Balıkesir ve Çanakkale illerinden gelen çok sayıda bilişim suçu davasını ve adli bilişim destekli soruşturmaları başarıyla takip etmektedir. Hem ceza davalarında savunma, hem dijital delil inceleme süreçlerinde müvekkillerimize profesyonel destek sunmaktayız.

30. Adli bilişim konusunda uzman avukat neden gereklidir?

Çünkü dijital deliller teknik bilgiyle değil, hukuki değerlendirmeyle anlam kazanır. Yanlış yorumlanan bir log kaydı, IP çakışması, kötü niyetli yazılım bulaşması gibi durumlar sanık aleyhine sonuç doğurabilir. Bu nedenle adli bilişim alanında deneyimli bir ceza avukatı ile çalışmak hak kayıplarının önüne geçer.

7. Dijital Dönemde ve Alanda Etkili Savunma, Avukatla Yapılır

Dijital çağda ceza yargılaması, artık yalnızca klasik delillerle değil; IP logları, mobil cihaz verileri, WhatsApp yazışmaları, sosyal medya içerikleri, cloud verileri, e-posta analizleri ve NCMEC ihbarları gibi yüksek teknik bilgi gerektiren dijital delillerle yürütülmektedir. Bu kapsamda adli bilişim incelemeleri, yalnızca teknik bir süreç değil, aynı zamanda hukuki sınırları olan bir delil üretme yöntemidir.

7.1 Avukatın Dijital Delillere Yaklaşımı Hukuki Güvence Sunar

Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) madde 217 gereğince “Yüklenen suç, hukuka uygun bir şekilde elde edilmiş her türlü delille ispat edilebilir.” Ancak CMK m.206 açıkça belirtir ki, hukuka aykırı şekilde elde edilen deliller reddedilir. Dolayısıyla adli bilişim süreciyle toplanan veriler, yalnızca teknik değil hukuki denetimden de geçmek zorundadır.

İşte bu noktada, bilişim suçları avukatı ve adli bilişim konusunda uzman ceza avukatı, şu katkılarda bulunur:

• Dijital delilin hukuka uygun elde edilip edilmediğini analiz eder.

• Bilirkişi raporlarını denetler, gerekirse karşı görüş sunar.

• Kolluk kuvveti incelemelerinde usule aykırılık varsa tespit eder.

• NCMEC, Europol ve benzeri ihbar kaynaklarını hukuken sorgular.

• Müvekkil lehine çapraz sorgu ve teknik rapor stratejileri geliştirir.

7.2 Akademik Görüşten Destek: Dijital Deliller ve Müdafilik Hakkı

Prof. Dr. Ersan Şen’e göre, “Ceza muhakemesi sisteminde delil serbestisi ilkesi geçerli olsa da, bu serbesti hukuka uygunluk şartına bağlıdır. Özellikle dijital verilerin elde edilmesinde özel hayatın gizliliği ve haberleşmenin korunması ilkeleri önceliklidir.”
([Kaynak: Şen, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 2022, s. 742])

Benzer şekilde Doç. Dr. Oğuzman: “Adli bilişim raporları, teknik görüş olmanın ötesine geçtiğinde, savunma hakkının kapsamı içine girer ve buna uygun bir müdafiyle değerlendirilmelidir.” diyerek avukatın teknik savunma rolüne işaret eder.
([Kaynak: Oğuzman, Bilişim Suçları ve Delil Rejimi, 2021])

7.3 Dijital Delillerde Etkili Avukatlık Hizmeti Neden Gereklidir?

• ❌ Hukuka aykırı dijital delillerin mahkemede hükme esas alınması riski vardır.

• 🔍 Bilirkişi raporları eksik veya yanıltıcı olabilir.

• 🧾 Kişisel veriler, TCK m.135 ve devamında koruma altındadır.

• 📵 Adli bilişim sürecinde savunma hakkı gizli yürüyen işlemlerle kısıtlanabilir.

• ✅ Bu nedenle bilişim suçlarında uzman ceza avukatı ile çalışmak, savunma hakkını güvence altına alır.

7.4📍 İzmir ve Ege Bölgesi’nde Bilişim Suçlarına Uzman Yaklaşım

İzmir merkezli hukuk büromuz, başta İzmir, Aydın, Manisa, Muğla, Denizli, Balıkesir ve Çanakkale olmak üzere Ege Bölgesi genelinde görülen;

• NCMEC içerikli çocuk istismarı iddiaları,

• Sosyal medya yoluyla hakaret, tehdit ve şantaj davaları,

• Bilgisayar korsanlığı, sistem engelleme ve veri bozma dosyaları,

• Deepfake video ile itibar suikastı davaları,

• Sahte profil oluşturma ve sosyal medya iftira davalarında
  hem ceza soruşturması hem de kovuşturma safhasında güçlü bir savunma hizmeti sunmaktadır.

🔒 Dijital çağın suçları, klasik hukuki reflekslerle değil, dijital delillerin hukuki analiziyle çözülebilir.
👨‍⚖️ Adli bilişim raporlarına karşı etkili savunma, ancak bu alanda uzman bir ceza avukatı ile mümkündür.
⚠️ Aksi takdirde, yalnızca bir IP adresi veya WhatsApp ekran görüntüsü ile özgürlüğünüz riske girebilir.

📞 Danışmanlık Al

İzmir’de Bilişim ve Ceza Hukukunda Yoğun Çalışan Avukat Orhan Önal ile dijital suçlamalara karşı etkin savunma için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

• Teknik ve hukuk alanında tecrübe gerektiren bu konularda telafisi imkansız hak kayıplarına uğramamak için, mutlaka avukatınıza danışmanızı şiddetle önermekteyiz.
• Aradığınız dava türü veya hukuki ihtilaf hakkında *yazılar* bölümüne  veya *internet ve bilişim hukuku yazılarımıza* tıklayarak; davanız hakkında dilediğinizi okuyup, araştırabilirsiniz.
  

  AVUKAT DESTEĞİ

  Randevu almak için çalışma saatleri içerisinde aşağıdaki telefon aracılığı ile ulaşabilir, whatsapp hattına yazabilir (tıkla) veya aşağıdaki adrese mail atabilirsiniz. 

  Hafta içi: 09:00 – 19:00
  Cumartesi: 10:00 – 18:00

  Telefon: +90 532 282 25 23

  Gizlilik

  Gizlilik, bir avukatın ve hukuk büromuzun en önemli etik ilkelerinden biridir; 1136 sayılı Kanunda tanımlanan gizlilik ve ifşa etmeme ilkesini çok dikkatli ve hassas bir şekilde uygular. Ancak büromuz, müvekkillerinin bilgi, belge ve bilgilerini gizlilik ve bilgi sorumluluğu sınırları içinde gizli tutar ve hiçbir şekilde ve hiçbir koşulda üçüncü kişi ve kurumlarla paylaşmaz.