İban ve Sim Kart Nitelikli Dolandırıcılık Suçu Kapsamında İrdeleme
Nitelikli dolandırıcılık (Türk Ceza Kanunu madde 158), dolandırıcılık suçunun belirli durumlarda daha ağır cezayı gerektiren hâllerini düzenler. Eğer bir kişi dolandırıcılık suçunda banka hesap bilgilerini (IBAN), üçüncü kişilere teslim edilmek üzere SİM KART kullanarak suçun işlenmesine katkıda bulunmuşsa, bu kişi suçun faili, yardımcısı ya da suçun işlenmesini kolaylaştıran bir kişi olarak değerlendirilebilir.
Nitelikli Dolandırıcılık Suçunun Nitelikli Hâlleri
Türk Ceza Kanunu’nun 158. maddesi, dolandırıcılık suçunun nitelikli hâllerini şöyle sıralar:
- Dinî duyguların istismarıyla işlenmesi,
- Kamu kurum ve kuruluşlarını, kamu görevlilerini veya özel hukuk tüzel kişilerini araç olarak kullanarak işlenmesi,
- Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılmasıyla işlenmesi,
- Basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanılarak işlenmesi,
- Tacir veya şirket yöneticisi gibi davranarak veya kooperatiflerin faaliyeti kapsamında işlenmesi,
- Kişinin içinde bulunduğu tehlikeli durum veya zor şartlardan yararlanılarak işlenmesi,
- Kamu kurum ve kuruluşlarının zararına olarak işlenmesi,
- Meslek ve sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanılarak işlenmesi,
- Bankacılık, sigortacılık veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılmasıyla işlenmesi.
Bu maddelerden özellikle bilişim sistemlerinin veya banka hesaplarının araç olarak kullanılması (m. 158/1-f), IBAN paylaşarak dolandırıcılıkta bulunma durumuyla bağlantılıdır.
İBAN Vererek Dolandırıcılık Suçunun Şüphelisi Olunur mu?
Evet, bir kişi kendi IBAN’ını üçüncü kişilere vererek dolandırıcılık suçunun işlenmesine katkı sağlarsa, bu durumda da ağır cezai sorumluluk doğabilir. Ancak bu tür bir fiilin cezası, kişinin dolandırıcılık suçundaki rolüne (fail, iştirakçi ya da yardım eden) ve suçun işlenme şekline göre değişir. Bu durumu daha detaylı ve örneklerle inceleyelim:
Banka IBAN’ını Paylaşarak Dolandırıcılık
Eğer suçta kullanılan banka IBAN’ı bir kişinin üzerine kayıtlıysa ve bu hesap, suçtan elde edilen kazancın aktarılmasında veya dağıtılmasında kullanılmışsa:
- Fail: Bu kişi suçun doğrudan faili olarak değerlendirilebilir.
- Yardımcı: Suçun işlenmesine dolaylı olarak katkıda bulunmuşsa, yardım eden sıfatıyla sorumlu tutulabilir.
- Organize Suç: Eğer dolandırıcılık suçu bir örgüt faaliyeti kapsamında gerçekleştirilmişse, bu durum cezayı artırabilir (m. 220/6).
Cezalar
Türk Ceza Kanunu madde 158’e göre:
- Nitelikli dolandırıcılık suçunun cezası: 3 yıldan 10 yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezasıdır.
- Eğer suç örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenmişse, ceza artırılarak uygulanır.
- Ayrıca, mal varlığı değerlerinin aklanması gibi bağlantılı suçlar da işlenmişse, bu suçlardan ayrı bir ceza da verilebilir.
Bankanın Kullanılması ve TCK m. 158/1-f
Eğer dolandırıcılık suçu banka hesapları aracılığıyla işlenmişse, bu hâl “banka ve kredi kurumlarının araç olarak kullanılması” nitelikli hâline girer. Örneğin:
- IBAN’ı sağlayan kişi, suçtan haberdarsa ve suçun işlenmesini kolaylaştırmışsa, doğrudan fail olabilir. Hatta uygulamada çoğu zaman da sanık ve şüpheli olunur.
- Kişi, hesabının dolandırıcılık için kullanıldığını bilmiyorsa, suçsuz sayılabilir, ancak şüpheli olarak ifade vermesi gerekebilir.
- Her ihtimalde mutlaka avukatınıza danışarak hareket etmeniz sizin lehinize olacağını unutmayın.
1. Kendi IBAN’ını Dolandırıcılık İçin Sağlamak
Eğer bir kişi, kendi adına kayıtlı banka hesabını şu amaçlarla kullanıma sunuyorsa:
- Bilerek ve isteyerek suç işlemek amacıyla: Bu durumda, dolandırıcılık suçunun faili veya ortaklarından biri sayılabilir.
- Sadece aracılık yapmak amacıyla: Örneğin, paranın transfer edilmesi için kendi hesabını kullanıyorsa, bu kişi “yardım eden” sıfatıyla sorumlu tutulabilir. Ancak dolandırıcılığı bilerek hareket etmiş olması gerekir.
2. Hukuki Durum ve Ceza
- Fail ya da Suç Ortağı Olarak Ceza: Eğer kişi dolandırıcılığı planlamış, organize etmiş ya da doğrudan iştirak etmişse, nitelikli dolandırıcılık suçundan (TCK 158) yargılanır. Bu durumda, 3 yıldan 10 yıla kadar hapis ve 5.000 güne kadar adlî para cezası uygulanabilir.
- Yardım Eden Olarak Ceza: Eğer kişi dolandırıcılığın doğrudan faili değilse, ancak işlenmesine bilerek ve isteyerek yardım etmişse, alacağı ceza asıl suçun cezasından bir miktar indirilerek uygulanır (TCK 39).
3. Bilmeden IBAN Sağlama Durumu
Eğer kişi, kendi IBAN’ını dolandırıcılık amacıyla kullanıldığını bilmeden üçüncü bir kişiye verdiyse:
- Suçtan habersizse: Bu durumda kişi suçun faili sayılmaz, ancak dolandırıcılığa dair şüpheler varsa şüpheli olarak ifade vermesi istenebilir.
- Şüpheli Duruma Düşme Riski: Banka hesap hareketleri, mesajlar ve iletişim kayıtları incelenerek suç işleme kastının olup olmadığına karar verilir.
4. Özel Hâller
- Organize Suç: Eğer dolandırıcılık bir suç örgütü faaliyeti çerçevesinde gerçekleştirilmişse, suça katkı sağlayan herkes daha ağır ceza alabilir (TCK 220/6).
- Etkin Pişmanlık: Eğer kişi, suçu işledikten sonra etkin pişmanlık gösterir ve zarar görenlerin zararını karşılamaya yardımcı olursa, cezasında indirime gidilebilir (TCK 168).
5. Örnek Bir Durum
Bir dolandırıcılık organizasyonu, mağdurlardan para almak için sizin adınıza açılmış bir banka hesabını kullanıyor ve siz de IBAN’ınızı bilerek veriyorsunuz. Bu durumda:
- Eğer suçtan maddi kazanç sağladıysanız, fail ya da suç ortağı sayılabilirsiniz.
- Eğer sadece aracılık yaptıysanız (örneğin, hesabınızı dolandırıcılar yönlendirdi), yardım eden statüsünde sorumlu tutulabilirsiniz.
Savunma ve Hukuki Süreç
Bu tür bir durumda:
- Suçun işlenme detayları,
- IBAN’ı verdiğiniz kişilerle olan ilişkiler,
- Banka hesap hareketleri ve iletişim kayıtları delil niteliğinde olacaktır.
Eğer şüpheli ya da sanık durumundaysanız, bir ceza hukuku avukatıyla çalışmanız, suç işleme kastınız olmadığını göstermek ve savunma hazırlamak açısından kritik öneme sahiptir.
SİM Kart Vererek Dolandırıcılık Suçunun Şüphelisi Olunur mu?
Evet, bir kişi kendi adına kayıtlı SIM kartını üçüncü kişilere vererek dolandırıcılık eylemine katkı sağlarsa, bu da ağır cezai sorumluluk doğurabilir. Ancak bu sorumluluğun derecesi, kişinin eylemdeki rolüne ve suç işleme kastına göre değişir. Detaylı bir inceleme yapalım:
1. Kendi Adına SIM Kart Vererek Dolandırıcılık Suçuna Katılmak
Eğer kişi, adına kayıtlı SIM kartını bilerek ve isteyerek dolandırıcılık suçunda kullanılmak üzere bir başkasına veriyorsa:
- Dolandırıcılığın faili veya suç ortağı olabilir: Eğer kişi bu suçun bir parçasıysa (örneğin, dolandırıcılığı planlamışsa veya kazanç sağlamışsa), bu durumda doğrudan fail ya da suç ortağı olarak cezalandırılır.
- Yardım eden sıfatıyla sorumlu olabilir: Eğer kişi dolandırıcılık olayını doğrudan gerçekleştirmese de suçun işlenmesine yardımcı oluyorsa, yardım eden olarak cezalandırılır (TCK 39).
2. SIM Kartın Dolandırıcılıkta Kullanılması ve Nitelikli Hâller
Türk Ceza Kanunu’nun 158. maddesi kapsamında, dolandırıcılığın şu nitelikli hâlleri SIM kart kullanımını içerebilir:
- Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması (m. 158/1-f): SIM kart, dolandırıcılıkta iletişim ya da para transfer işlemleri için kullanılmışsa, bu maddeye dayanılarak suçun nitelikli hâli değerlendirilir.
- Organize bir şekilde suç işlenmesi: Eğer dolandırıcılık bir suç örgütü faaliyeti çerçevesinde gerçekleştirilmişse, ceza daha da ağırlaşır.
3. Cezalar
Eğer kişi, SIM kartını dolandırıcılık eylemine bilerek ve isteyerek verirse:
- Fail ya da suç ortağı olarak cezalandırılır: Bu durumda 3 yıldan 10 yıla kadar hapis ve 5.000 güne kadar adlî para cezası verilebilir (TCK 158).
- Yardım eden olarak cezalandırılır: Eğer suçun işlenmesini kolaylaştırmışsa, ceza asıl cezanın dörtte birinden yarısına kadar indirilerek uygulanır (TCK 39).
4. Bilmeden SIM Kart Sağlama Durumu
Eğer kişi, SIM kartının dolandırıcılık amacıyla kullanılacağını bilmiyorsa:
- Bilmeden hareket etmişse: Bu durumda suçun faili ya da yardım eden sayılmaz. Ancak SIM kartın dolandırıcılıkta kullanıldığı tespit edilirse, kişi şüpheli olarak ifade vermek zorunda kalabilir.
- Şüpheli durumunda değerlendirme: SIM kartı üçüncü kişilere verme nedeni, dolandırıcılarla ilişkisi ve suç işleme kastı araştırılır.
5. Ağırlaştırıcı ve Hafifletici Durumlar
- Suçun örgütlü işlenmesi: Eğer dolandırıcılık bir suç örgütü faaliyeti çerçevesinde gerçekleştirilmişse, bu cezanın artırılmasına neden olur (TCK 220/6).
- Etkin pişmanlık hükümleri: Kişi, suçun ortaya çıkmasına ve mağdurların zararının giderilmesine yardımcı olursa, cezasında indirime gidilebilir (TCK 168).
- Tekrar suç işleme: Daha önce benzer bir suç işlemiş bir kişi bu tür bir suça karışırsa, ceza artırılabilir.
6. Savunma ve Hukuki Süreç
Eğer adınıza kayıtlı bir SIM kart dolandırıcılık olayında kullanılmışsa:
- Kastınızın bulunup bulunmadığı (yani dolandırıcılığı bilerek ve isteyerek katkı sağlayıp sağlamadığınız) çok önemlidir.
- Telefon görüşmeleri, mesajlaşma kayıtları ve dolandırıcılarla ilişkiler incelenir.
- Eğer suç işleme kastınız yoksa, bunu ispat etmek için etkili bir savunma hazırlanması gerekir.
Bir ceza hukuku avukatıyla veya ceza avukatı ile çalışarak savunmanızı detaylı şekilde hazırlamak, hukuki sürecin lehinize işlemesi açısından çok önemlidir.
Ceza Avukatının (Müdafii) Rolü veya Etkisi Ne Olabilir? Gerekli midir?
Dolandırıcılık organizasyonunu bizzat yapmamış olsalar bile, kullanılan araçların (SIM kart veya banka hesabı) kendilerine ait olması nedeniyle ciddi bir hukuki risk altına girerler. Ceza hukukunda çalışan avukatının bu süreçteki rolü oldukça önemlidir ve şu şekilde özetlenebilir:
1. SIM Kart ve IBAN Sahibi Olan Kişilerin Hukuki Durumu
- Fail mi, Yardımcı mı, Yoksa Mağdur mu?
SIM kartı veya IBAN’ı kullanılan kişiler şu şekilde değerlendirilebilir:- Fail: Eğer kişi, dolandırıcılık organizasyonunun bir parçasıysa ve bu hesaplar dolandırıcılık amacıyla bilerek kullanılmışsa, suçun faili veya suç ortağı olarak yargılanabilir.
- Yardım Eden: Eğer kişi, dolandırıcılığa bilerek ve isteyerek katkıda bulunmuşsa (örneğin, kartını veya hesabını bir başkasına kullandırmışsa), “yardım eden” olarak sorumlu tutulabilir.
- Mağdur ya da İhmal Gösteren Kişi: Eğer kişi SIM kartının veya IBAN’ının dolandırıcılıkta kullanıldığını bilmiyorsa ve bu durum iradesi dışında gerçekleşmişse, şüpheli olarak ifade verir ancak suçlanmayabilir.
2. Ceza Avukatının Rolü ve Katkıları
Bir ceza avukatı, müvekkilin durumuna göre şu katkıları sağlar:
a. Durum Tespiti ve Savunma Stratejisi
Avukat, müvekkilin dolandırıcılık suçundaki rolünü detaylı bir şekilde analiz ederek, savunma için en uygun stratejiyi belirler:
- SIM kartı veya IBAN’ın hangi koşullarda ve nasıl kullanıldığı,
- Dolandırıcılık organizasyonu ile müvekkil arasındaki ilişki,
- Kasten hareket edilip edilmediği gibi hususları araştırır.
b. Soruşturma Aşamasında Hakların Korunması
- Ceza avukatı, müvekkilin ifade verirken doğru bilgi sunmasını sağlar ve yanlış anlaşılmaların önüne geçer.
- Banka hareketleri, telefon kayıtları ve diğer teknik delillerin müvekkilin lehine kullanılmasını sağlar.
c. Cezanın Tayininde İndirim Sağlama
- Etkin Pişmanlık (TCK 168): Eğer müvekkil dolandırıcılık organizasyonunun ortaya çıkarılmasına yardımcı olursa, etkin pişmanlık hükümlerinden faydalanarak cezada indirim sağlanabilir.
- Kastın olmadığını kanıtlama: Müvekkilin iradesi dışında suçta yer aldığı veya dolandırıcılığı bilmediği ortaya konulursa, cezai sorumluluğu tamamen ortadan kalkabilir.
- İndirim nedenleri: İlk kez suç işlemiş olmak, suçta basit bir rol üstlenmek gibi durumlar cezayı hafifletebilir.
d. Adil Yargılanmanın Sağlanması
Avukat, müvekkilin suçsuzluğunu göstermek veya cezasının adil bir şekilde belirlenmesi için hukuki süreçte haklarının korunmasını sağlar. Özellikle:
- Teknik inceleme taleplerinde bulunarak,
- Banka hesap hareketlerini ve iletişim kayıtlarını inceleterek,
- Suç organizasyonundaki gerçek faillerin ortaya çıkarılması için çalışarak etkin bir savunma yapar.
3. Ceza Avukatı Olmadan Riskler
Ceza avukatı olmadan, kişi kendini ifade etmekte zorlanabilir ve şu risklerle karşılaşabilir:
- Suç örgütünün asıl faillerinin yerine cezalandırılma riski,
- Kastını ispat edemediği için daha ağır bir ceza alma olasılığı,
- Suç organizasyonuna dair delillerin lehine kullanılmaması.
4. Cezanın Tayininde Avukatın Etkisi
Bir ceza avukatı, savunmayı güçlendirerek şunları sağlayabilir:
- Müvekkilin suç işlemeye kastı olmadığını kanıtlama,
- Etkin pişmanlık veya iyi hal indirimi gibi hukuki mekanizmalardan faydalanma,
- Gerçek faillerin tespit edilmesiyle müvekkilin cezai sorumluluğunun azaltılması.
Sonuç
SIM kartı ve IBAN’ı dolandırıcılıkta kullanılan kişilerin ceza hukuku sürecinde profesyonel bir avukat desteğine ihtiyaçları vardır. Telafisi imkansız hak kayıplarına sebebiyet vermeden; hem haklarının korunması hem de cezadan tamamen kurtulma veya cezada indirim sağlama açısından kritik öneme sahiptir. Eğer böyle bir durumdaysanız, olayın detaylarını ceza hukuku avukatınızla paylaşarak en iyi savunma stratejisini belirleyebilirsiniz.
* Dolandırıcılık Suç Tipine Dair Diğer Bir Kısım Yazılarımızı hem yazılar kısmından bulabilirsiniz, hem de buradan paylaşıyoruz;
- Nitelikli Dolandırıcılık Suçu ve Dolandırıcılık Savunması
- Dolandırıcılık Suçu ve Cezası Nedir? TCK md 157 Ceza Avukat
- Türk Hukukunda Kripto Para Suçları ve Cezaları
- Nitelikli Dolandırıcılık Suçu ve Avukatlık • Nitelikli Hal
Randevu almak için çalışma saatleri içerisinde aşağıdaki telefon aracılığı ile ulaşabilir, whatsapp hattına yazabilir (tıkla) veya aşağıdaki adrese mail atabilirsiniz.
Gizlilik
Gizlilik, bir avukatın ve hukuk büromuzun en önemli etik ilkelerinden biridir; 1136 sayılı Kanunda tanımlanan gizlilik ve ifşa etmeme ilkesini çok dikkatli ve hassas bir şekilde uygular. Ancak büromuz, müvekkillerinin bilgi, belge ve bilgilerini gizlilik ve bilgi sorumluluğu sınırları içinde gizli tutar ve hiçbir şekilde ve hiçbir koşulda üçüncü kişi ve kurumlarla paylaşmaz.
Leave A Comment