Çekişmeli Boşanma Davalarına Genel Bakış

Giriş

Boşanma, eşler arasındaki evlilik birliğinin sona erdirilmesi sürecidir. Hukukumuzda boşanma davaları anlaşmalı boşanma ve çekişmeli boşanma olarak ikiye ayrılmaktadır. Anlaşmalı boşanma davalarında taraflar, boşanmanın tüm hukuki sonuçları üzerinde mutabakata vardıkları için süreç oldukça kısa ve sorunsuz ilerler. Ancak çekişmeli boşanma davaları, tarafların boşanma sebepleri, velayet, nafaka, mal paylaşımı veya tazminat gibi konularda uzlaşamaması nedeniyle oldukça karmaşık ve uzun sürebilen bir süreçtir.

Çekişmeli boşanma davası, hem usul hem de esasa ilişkin detaylı bir inceleme gerektirdiğinden hukuki bilgi, strateji ve ispat yükü açısından son derece önemli bir dava türüdür. Aşağıda, çekişmeli boşanma davasının hukuki süreci, dava açmadan önce ve dava sırasında dikkat edilmesi gereken hususlar, süreler ve akademik değerlendirmeler detaylı olarak ele alınacaktır.

I. ÇEKİŞMELİ BOŞANMA DAVASI AÇMADAN ÖNCE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

1. Boşanma Sebebinin Belirlenmesi

Boşanma davalarında ileri sürülebilecek sebepler Türk Medeni Kanunu’nda özel boşanma sebepleri ve genel boşanma sebepleri olarak ikiye ayrılmaktadır.

• Özel boşanma sebepleri:
  • Zina (TMK m. 161)
  • Hayata kast, pek kötü veya onur kırıcı davranış (TMK m. 162)
  • Terk (TMK m. 164)
  • Akıl hastalığı (TMK m. 165)
• Genel boşanma sebebi:
  • Evlilik birliğinin temelinden sarsılması (TMK m. 166/1)

Bu sebeplerden hangisine dayanılacağı ispat yükü, tazminat ve nafaka talepleri açısından büyük önem arz etmektedir.

2. Davanın Açılacağı Mahkeme ve Yetki

• Çekişmeli boşanma davaları Aile Mahkemeleri’nde açılır.
• Yetkili mahkeme:
  • Eşlerden birinin yerleşim yeri mahkemesi,
  • Son altı ay boyunca birlikte oturulan yer mahkemesidir.

Yetkisiz mahkemede açılan davalar usul yönünden reddedilebilir veya yetkisizlik kararı verilerek süreç uzayabilir.

II. ÇEKİŞMELİ BOŞANMA DAVALARINDA DELİLLERİN TOPLANMASI VE SUNULMASI

1. İspat Yükü ve Delil Sunma Zorunluluğu

Çekişmeli boşanma davalarında, iddia sahibi iddiasını ispat etmekle yükümlüdür. TMK’nın genel hükümleri gereği taraflar, ileri sürdükleri iddiaları somut delillerle desteklemelidir. Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) m. 190’a göre ispat yükü, iddiada bulunan tarafa aittir.

Sunulabilecek deliller:

• Tanık beyanları
• Telefon, WhatsApp, e-posta yazışmaları
• Ses kayıtları (hukuka uygun elde edilmiş olmalıdır)
• Görsel ve yazılı medya kayıtları
• Banka hesap hareketleri
• Polis tutanakları ve hastane raporları

2. Hukuka Aykırı Delillerin Kullanımı

Hukuka aykırı delillerin mahkemede kullanımı tartışmalıdır. Yargıtay içtihatlarına göre, özel hayatın gizliliğini ihlal eden deliller hukuka aykırı sayılabilir ve dosyadan çıkarılabilir. Ancak bazı istisnai durumlarda (örneğin fiziksel şiddet gibi hallerde), delilin elde edilme şekli değerlendirilerek hukuka uygun kabul edilebilir.

III. ÇEKİŞMELİ BOŞANMA DAVALARINDA USULİ SÜREÇ VE SÜRELER

1. Dilekçelerin Teatisi (HMK m. 136 ve devamı)

• Davacı, boşanma davasını açar ve dava dilekçesini mahkemeye sunar.
• Davalıya dilekçe tebliğ edilir ve davalı, 2 hafta içinde cevap dilekçesi verebilir (Mahkeme, talep halinde bu süreyi 30 güne kadar uzatabilir).
• Davacı, cevaba cevap dilekçesini 2 hafta içinde sunmalıdır.
• Davalı, ikinci cevap dilekçesini yine 2 hafta içinde sunabilir.

2. Ön İnceleme Aşaması

• Ön inceleme duruşması genellikle ilk 3-6 ay içinde yapılır.
• Uzlaşma ihtimali değerlendirilir.
• Mahkeme, taraflara delillerini sunmaları için süre tanır.

3. Tahkikat Aşaması (Delillerin Sunulması ve Tanıkların Dinlenmesi)

• Tanıklar ve deliller sunulur.
• Tanıkların dinlenmesi süreci 2-3 duruşma sürebilir.
• Bilirkişi raporları talep edilebilir.

4. Karar Aşaması ve Gerekçeli Karar

• Mahkeme, tüm delilleri topladıktan sonra hüküm duruşmasını yapar ve kararını açıklar.
• Gerekçeli karar genellikle 1-3 ay içinde yazılır.

5. İstinaf ve Temyiz Süreleri

• İstinaf süresi: Kararın tebliğinden itibaren 2 haftadır.
• Temyiz süreci: İstinaf sonrası Yargıtay’a başvurulabilir. Yargıtay süreci 1-3 yıl sürebilir.

IV. ÇEKİŞMELİ BOŞANMA DAVALARINDA ÖNE ÇIKAN HUKUKİ TARTIŞMALAR

1. Kusur İlkesi ve Hakkaniyet İlkesi Çatışması

Yargıtay kararlarına göre, çekişmeli boşanma davalarında kusur tespiti büyük önem arz etmektedir. Ancak bazen mahkemeler, hakkaniyet ilkesi gereği ağır kusurlu olan tarafa bile nafaka bağlayabilir. Bu durum, hukuki tartışmalara neden olmaktadır.

2. Çocuk Velayeti Konusunda Yeni Yaklaşımlar

Velayet kararlarında geleneksel olarak küçük çocukların anneye verilmesi eğilimi baskın olmakla birlikte, son yıllarda babaların velayet alma oranı artmıştır. Mahkemeler artık daha çok çocuğun üstün yararını göz önünde bulundurmaktadır.

3. Hukuka Aykırı Delillerin Kabulü ve Özel Hayatın Gizliliği

Özellikle sadakatsizlik iddialarında, eşler özel hayatın gizliliğini ihlal edip etmedikleri konusunda sıkça tartışmalar yaşamaktadır. Yargıtay kararlarında, kişinin kendi telefonuyla eşini kayda almasının hukuka uygun olduğu ancak üçüncü kişilerin ses kaydı almasının hukuka aykırı olduğu belirtilmiştir.

Sonuç ve Tavsiye

Çekişmeli boşanma davaları, sürecin uzunluğu ve karmaşıklığı nedeniyle tecrübeli bir boşanma avukatıyla takip edilmesi gereken davalardır. Delillerin sunulması, sürelerin takip edilmesi ve usul kurallarına uygun hareket edilmesi, davanın sonucunu büyük ölçüde etkilemektedir. Uzun sürebilen bu süreçte hukuki danışmanlık almak, hak kayıplarını önlemek açısından önem arz etmektedir.

Çekişmeli Boşanma Davasında Avukat Tutmak Neden Önemlidir?

1. Hukuki Strateji ve Süreç Yönetimi: Avukatlar, davanın hukuki çerçevede en güçlü şekilde ilerlemesini sağlar ve olası hak kayıplarını önlemek için doğru stratejiyi belirler.
2. Delillerin Sunulması ve İspat Yükü: Mahkemeye sunulacak delillerin hukuka uygun olması ve ispat yükünün doğru yönetilmesi gerekmektedir.
3. Usuli İşlemler ve Süre Takibi: Dava sürecinde dilekçelerin verilmesi, sürelerin kaçırılmaması ve gerekli hukuki itirazların yapılması büyük önem taşır.

İzmir’de Boşanma Avukatı Nereden Bulunur?

İzmir’de çekişmeli boşanma davası açmayı düşünen kişiler, avukat arayışında aşağıdaki kaynaklardan yararlanabilir:

1. İzmir Barosu: İzmir Barosu’nun resmi web sitesi üzerinden baroya kayıtlı avukatlar listelenebilir.
2. Hukuk Büroları üzerinden: İznir’de aile hukuku avukatı bulunmaktadır.
3. Çevre Tavsiyeleri ve Referanslar: Daha önce boşanma davası açmış kişilerden alınan tavsiyeler, güvenilir avukat bulmada yardımcı olabilir.
4. Online Avukat Rehberleri ve Hukuk Siteleri: Hukuki danışmanlık sağlayan web siteleri üzerinden avukat portföylerine ulaşılabilir.

Çekişmeli boşanma sürecinde doğru avukatı seçmek, davanın seyri açısından belirleyici bir faktör olabilir. Bu nedenle avukat seçiminde, deneyim, uzmanlık alanı ve geçmiş davalardaki başarı oranları gibi kriterler göz önünde bulundurulmalıdır.

AVUKAT DESTEĞİ